بررسي برخي صفات فيزيولوژيك و بيوشيميايي گياه نخود تحت تاثير تنش خشكي و روش‏هاي كاربرد كود آهن

The study of some physiologic and biochemical traits to drought stress and methods of Fe fertilizer application in chickpea

به منظور بررسي اثر كود آهن و تنش خشكي بر برخي خصوصيات فيزيولوژيك و بيوشيميايي نخود زراعي و همچنين نحوه‏ي كاربرد كودآهن (خاك‏كاربرد و محلول‏پاشي) و نيز زمان استفاده در مراحل فنولوژيك مختلف گياه، آزمايشي در سال زراعي 1391-1390 در مزرعه‏ي تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي كرمانشاه اجرا شد. آزمايش به‏صورت اسپليت پلات (كرت‏هاي يك‏بار خرد شده) در قالب طرح پايه‏ي بلوك‏هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. شرايط بدون تنش خشكي و تنش خشكي پس از گلدهي به عنوان فاكتور اصلي قرار گرفتند. زمان و نحوه‏ي كاربرد كود آهن در هشت سطح شامل عدم كاربرد كود آهن (F1)، مصرف خاك‏كاربرد كود آهن (F2)، محلول‏پاشي در مرحله‏ي شاخه‏دهي (F3)، محلول‏پاشي در مرحله‏ي گلدهي (F4)، محلول‏پاشي در مرحله‏ي غلاف‏بندي (F5)، خاك‏كاربرد + محلول‏پاشي در مرحله‏ي شاخه‏دهي (F6)، خاك‏كاربرد + محلول‏پاشي در مرحله‏ي گلدهي (F7)، خاك‏كاربرد + محلول‏پاشي در مرحله‏ي غلاف‏بندي (F8)، به عنوان فاكتور فرعي قرار داده شدند. نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه تنش خشكي به طور معني‏داري موجب كاهش مقدار صفات محتواي آب نسبي برگ، ميزان سبزينگي برگ، حداكثر كارايي فتوشيميايي فتوسيستم II، سرعت رشد گياه (CGR)، شاخص سطح برگ (LAI) و فعاليت ويژه‏ي آنزيم كاتالاز در گياه نخود شد. تيمار كود آهن نيز اثر معني‏داري بر ميزان سبزينگي برگ، شاخص سطح برگ (LAI)، فعاليت ويژه‏ي آنزيم پراكسيداز و فعاليت ويژه‏ي آنزيم كاتالاز داشت و سبب افزايش صفات مذكور گرديد. بنابراين، به نظر مي‏رسد محلولپاشي آهن سبب بهبود صفات مرتبط با فتوسنتز و كاهش اثرات ناشي از تنش خشكي در گياه نخود گرديده است.

The objective of this research was to study the effects of drought stress and Fe fertilizer on some physiologic and biochemical characteristics in chickpea (Cicer arietinum L.). This study was conducted at Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran, during 2011-12. The experiment laid out as split plot based on RCBD with three replications. Conditions without draught stress treatments were regarded as main-plot. The levels Fe fertilizer were as sub-plot contain eight levels (not-application of Fe fertilizer (F1), soil-application of Fe fertilizer (F2), Fe foliar application at branching (F3), Fe foliar application at flowering (F4), Fe foliar application at podding stage (F5), Fe soil application + Fe foliar application at branching (F6), Fe soil application + Fe foliar application at flowering (F7) and Fe soil application + Fe foliar application at podding stage (F8). Results showed that drought stress treatments had significantly reduced photochemical capacity photosystem II, crop growth rate, chlorophyll content, leaf area index and catalase specific activity. Fe fertilizer treatment had significant effect on chlorophyll content, leaf area index, catalase specific activity and peroxidase specific activity.