كاربرد نظريه رفتار برنامه‌ريزي‌شده در پيشگويي قصد و رفتار پيشگيري از استعمال دخانيات در بين دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي گناباد

Application of Theory of Planned Behavior in Predicting Intention and Action of Preventing Tobacco Use among Students of Gonabad University of Medical Sciences

زمينه و هدف: نوجوانان و جوانان آسيب‌پذيرترين گروه‌ها در برابر استعمال دخانيات هستند. مطالعه حاضر با هدف تعيين عوامل پيش‌بيني‌كننده قصد و انجام رفتارهاي پيشگيري‌كننده از استعمال دخانيات در دانشجويان بر اساس سازه‌هاي نظريه رفتار برنامه‌ريزي‌شده انجام گرفت. مواد و روش‌ها: اين مطالعه مقطعي-تحليلي بود كه بر روي دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي گناباد در سال تحصيلي 1392-1393انتخاب شده به روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي انجام شد. ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه روا و پايا طراحي‌شده بر اساس نظريه رفتار برنامه‌ريزي‌شده به‌صورت خودگزارشي توسط آزمودني‌ها تكميل گرديد. داده هاي جمع‌آوري‌شده وارد SPSS 20 شد و با استفاده از آزمون ها توصيفي و تحليلي (ضريب همبستگي اسپيرمن و مدل رگرسيون لجستيك) تجزيه‌وتحليل شد. يافته‌ها: متغير نگرش و كنترل رفتاري درك‌شده قادر به پيش‌بيني41% تغييرات قصد رفتاري بود. سازه كنترل رفتاري درك‌شده نيز توانست32% تغييرات رفتار را پيش‌بيني كند. ارتباط معناداري بين نگرش و كنترل رفتاري درك‌شده دانشجويان با قصد رفتاري آنان، همچنين كنترل رفتاري درك‌شده با رفتار آنان وجود داشت (001/0 < p (. نتيجه‌گيري: از ميان سازه‌هاي نظريه رفتار برنامه‌ريزي‌شده، كنترل رفتاري درك‌شده يك پيش‌بيني‌كننده قوي در قصد و عملكرد پيشگيرانه از استعمال دخانيات در دانشجويان بود. نوع مقاله: مطالعه پژوهشي.

Background and objective: Adolescents and youth are the most vulnerable groups concerning tobacco use. The present study was performed to determine predictors of intention and preventive behaviors of tobacco use among students based on the theory of planned behavior (TPB) constructs. Materials and methods: An analytic, cross-sectional study was conducted among 200 students of Gonabad University of Medical Sciences in 2013. Stratified sampling was used to select the participants. In order to collect the data, a validated and reliable questionnaire was designed based on the TPB. Participants fill out the questionnaire in a self-reporting form. Data were entered in SPSS 20 and analyzed by descriptive and analytic statistics, Spearman s correlation coefficient and logistic regression model. Results: The students attitude and perceived behavioral control predicted 41% of the variations of their behavioral intention. Meanwhile, the perceived behavioral control could predict 32% of the participants behavioral variation. There were significant correlations between the participants attitude and their behavioral intention, the participants perceived behavioral control and their behavioral intention, as well as between perceived behavioral control of the students and their behavior of tobacco use (p < 0.001). Conclusion: The students perceived behavioral control would be a strong predictor for their intention to use tobacco and the students preventative performance of tobacco use. Paper Type: Research Article.