«يادداشت تحقيقاتي» شبيه‌سازي هيدروليكي پديده شكست سد دز توسط مدل كامپيوتري MIKE

» Research Note « Hydraulic Simulation of Dez Dam Break by Mike11 Model

شبیه­سازی هیدرولیكی پدیده شكست سد، برای برآورد خسارت، برنامه­ریزی صحیح و تدارك فعالیت‌های امدادی در محدوده ساختگاه اهمیت زیادی دارد. از جمله این شبیه‌سازی‌ها پیش‌بینی دبی اوج سیلاب ناشی از شكست سدهای بتنی است. روابط مختلف با استفاده از مدل‌سازی عددی و مدل‌های‌ فیزیكی در شبیه‌سازی پدیده شكست سد و رها شدن آب موجود در مخازن آن‌ها ارائه گردیده است. در این مقاله به مدل­سازی پدیده شكست سد پرداخته‌ شده است. در این راستا هیدروگراف خروجی ناشی از شكست سد محاسبه و سپس با توجه به مورفولوژی پایین­دست روند یابی و پهنه­بندی سیلاب انجام گردید. این مطالعه به ارزیابی مقایسه نتایج نرم‌افزار Mike11 با نتایج حاصل از حل تحلیلی در خصوص هیدرو گراف سیلاب ناشی از شكست سد دز و نتایج حاصل از معادلات تجربی پرداخته است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است كه تأثیر اوج سیلاب ناشی از شكست سد دز تنها در 30 كیلومتر پایین‌دست آن و در محدوده سد دز علیا شهر دزفول اهمیت داشته و برای سایر نواحی رودخانه اهمیت چندانی ندارد. همچنین نتایج نشان داد كه سد دز به هر صورتی كه شكسته شود، سیلابی در حدود 60000 مترمكعب بر ثانیه به شهر دزفول و 11000مترمكعب به شهر اهواز می‌رسد.

Hydraulic simulation of the "dam break" phenomenon  is crucial in estimating the amount of losses, aid and rescue measures downstream of the dam. An example of such simulation is the prediction of the peak flood discharge caused by the break of concrete dams. In this study, the phenomenon of "dam break" is modeled. By considering the surrounding morphology, flood routing and flood zoning were also performed. In the present study, attempts have been made to compare the results obtained from the software “MIKE 11" with those from the analytical solution. Besides, the flood hydrographs caused by dam break and experimental equation were also compared. The results of the present study indicates that the impact of  the peak flood discharge caused by the break of Dez Dam is likely to affect only 30 kilometers downstream of the dam and is effective only at the adjacent areas of the great Dez Dam around the city of Dezful. Furthermore, the results revealed that if Dez Dam breaks, floods of 60,000 and 11,000 cubic meters per second will reach Dezful and Ahvaz cities respectively.