انيميشن ها، فضاي مجازي و هويت جهاني: مطالعه موردي وبلاگ هاي دختران ايراني

اين مقاله نتيجه پژوهشي است كه به مطالعه نقش انيميشن ها در هويت جهاني دختران ايراني در فضاي مجازي پرداخته است. اين مقاله، قصد دارد تا نقش انيميشن‌ها را در شكل‌گيري هويت جهاني مخاطبان دختر و بازنمود آن را در فضاي وبلاگ‌ها مورد مطالعه و بحث قرار دهد. اين مطالعه از آن جهت اهميت داردكه از يكسو كودكان و نوجوانان بسياري در ايران وقت خود را صرف تماشاي انيميشن‌هايي مي‌كنند كه هر كدام منابعي جذاب و قدرتمند براي ساخت هويت آن‌ها محسوب مي‌شوند. اغلب اين انيميشن ها توسط چند كشور و كمپاني خاص توليد شده‌اند و حاوي پيام‌هايي از فرهنگ كشورهاي توليد كننده مي‌باشند. از سويي ديگر، گسترش رسانه‌ها و به خصوص اينترنت و تغييراتي كه در ارتباطات افراد ايجاد كرده بسترهايي را پيش روي همه و از جمله نوجوانان گشوده است كه چالش‌هايي در بحث هويت را به دنبال دارد. چارچوب نظري اين پژوهش برگرفته از نظريات «كاستلز»، «گيدنز»، «استوارت هال» در زمينه هويت و نظريات «ريتزر» در زمينه جهاني شدن فرهنگ مي‌باشد كه در پايان نتيجه گرفته ايم كه شرايط جهاني شدن بر هويت خاطبين انيميشن ها اثر مي گذارد. براي آزمون اين مدعا روش تحقيق در اين پژوهش را مبتني بر تحليل محتواي كيفي تنظيم كرديم. به منظور اجراي تحليل محتواي كيفي 20 وبلاگ متعلق به دختران ايراني سنين 10 تا 15 سال به طور تصادفي انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهند كه هويت جهاني دختران مورد مطالعه در اين پژوهش به واسطه نظام فرهنگي ناشي از انيميشن‌ها كه آن‌ها را احاطه كرده شكل مي‌گيرد و در فضاي وبلاگ‌هاي‌شان بازنمايي مي‌شود، زيرا ويژگي‌هاي فضاي مجازي به آن‌ها اين امكان را مي‌دهد با گسترش شبكه‌هاي ارتباطي، خود را به عنوان عضوي از جامعه جهاني معرفي كنند و از الگوهاي فرهنگ جهاني كه بخشي از آن در قالب انيميشن‌ها به آن‌ها ارايه مي‌شود، پيروي كنند. هم‌چنين مطالعه وبلاگ‌هاي دختران مورد مطالعه نشان مي‌دهد انيميشن‌ها ابزاري براي يكسان‌سازي و همگوني فرهنگي در ميان دختران مورد مطالعه محسوب مي‌شوند و وبلاگ‌هاي آنها فضاهايي هستند كه مي‌توان در آن‌ها نمودهاي يكپارچگي فرهنگي را مشاهده كرد.