بررسي قرابت دو گندم پوشينه دار با گندم هاي تتراپلوييد و هگزاپلوييد

Genetic Relationship among Two Hulled Wheats with Tetraploid and Hexaploid Wheats

گندم‌هاي پوشينه‌دار جز نخستين گندم‌هاي اهلي‌شده هستند. اين گندم‌ها ‌‌داراي صفات مطلوب زراعي از قبيل تحمل به تنش‌هاي غيرزنده و زنده ،كميت و كيفيت پروتيين دانه بالا و ‌تجمع مواد ريزمغذي هستند كه لازم است جهت استفاده از پتانسيل موجود در آن‌ها براي به نژادي گندم، رابطه قرابتي آن‌ها با سايرگندم‌ها ‌تعيين شود. در اين مطالعه جهت بررسي ارتباط دو ژنوتيپ گندم تتراپلوييد پوشينه‌دار زرنه و جونقان كه از مناطقي در استان چهارمحال و بختياري جمع‌آوري شده بودند با 28 ژنوتيپ ديگر با سطوح پلوييدي متفاوت از 17 جفت آغازگر SSR مربوط به ژنوم A و B گندم استفاده شد. 17 جفت آغازگر به‌كار رفته در اين مطالعه، چندشكلي مناسبي از 2 تا 11 آلل نشان دادند و متوسط ارزش PIC، 53/0 بود. ميانگين هتروزيگوسيتي بالا، تعداد آلل مشاهده‌شده زياد و متوسط PIC بالا براي كليه مكان‌هاي ژني نشان‌دهنده چندشكلي بالاي ايجادشده براي تفكيك ژنوتيپ‌ها بود. بر روي درخت فيلوژني ترسيم‌شده دو ژنوتيپ پوشينه‌دار زرنه و جونقان به همراه دو ژنوتيپ T. dicoccoides در يك گروه قرار گرفتند و يك ژنوتيپ T. dicoccum كه فرم اهلي شده T. dicoccoides است، در فاصله كمي از اين گروه قرار گرفت. سه ژنوتيپ گندم دوروم در فاصله دورتري از T. dicoccum قرار گرفتند. با توجه به دندروگرام به‌دست آمده از اين بررسي به نظر مي‌رسد كه دو ژنوتيپ تتراپلوييد پوشينهدار، زرنه و جونقان داراي روابط ژنتيكي نزديكي با T. dicoccoides هستند.

Hulled wheats are among the earliest domesticated Triticeae. They possess many important agronomic traits such as tolerance to biotic and abiotic stresses , higher grain protein quality and quantity, and higher micronutrients concentration. These characteristics has made hulled wheat a useful germplasm resource and highly valuable in wheat breeding programs. Hulled wheats are found in different regions of Iran but their genetic potential is not exploited owing to lack of genomic information. In this research, two hulled wheat accessions (Zarne and Jonghan) collected from farmers field in two distantly located villages in the Chehar-Mahal Bakhtiari province with other 28 diploid, tetraploid and hexaploid wheat genotypes were studied using seventeen Simple Sequence Repeats (SSR) primers. The SSR markers used were related to the A and B genomes of wheat and generated between 2 to 11 alleles per locus with the average polymorphism information content (PIC) of 0.53 per locus. The high value of PIC showed that a high level of polymorphism was present for accessions classification. The dendrogram derived from SSR data clustered two accessions of hulled wheat (Zarne and Jonghan) with two T. dicoccoides (wild emmer) in a single group, while T. dicoccum (domesticated emmer) appeared in a distantly related class. The three T. durum (free-threshing) were placed in a separate cluster, distant from T. dicoccum. These results showed that Zarne and Jonghan genotypes have closer affinity to T. dicoccoides than T. dicoccum genotypes.