روش‌هاي تفسير روايات عرفاني و اخلاقي مشكل (بر اساس استقراي تِماتيك روش و رهاورد سرّالاسرا )

Commentary Methods of Difficult Mystical and Ethical Narrations (Based on Thematic Induction Method and Result of Sir rul-’Esra’)

يكي از مسايل مهم در مباحث عرفان و اخلاق ماثور، تفسير روايات مشكل است. كتاب سرّالاسرا ، تاليف حجت‌الحق مرحوم آيت‌الله سعادت‌پرور، از متون ارزشمند معاصر در حوزه‌ي عرفان و اخلاق ماثور است. ايشان در ذيل هر بحث عرفاني و اخلاقي به گرد‌آوري آيات و روايات آن بحث و تدوين خانواده حديث در آن موضوع پرداخته است و مجموعه‌اي ارزشمند در فقه‌الحديث روايات از جمله تفسير روايات عرفاني و اخلاقي مشكل، ارايه نموده است. اين تحقيق در پي آن است كه با روش استقرايي تحليل تِماتيك، شيوه‌ي مولف در تحليل روايات عرفاني و اخلاقي مشكل را بررسي كند تا به الگوها (تِم‌ها)ي موجود در روش مولف در تفسير احاديث عرفاني و اخلاقي مشكل دست پيدا كند. تحقيق حاضر توانسته است با استخراج اين الگوها، اهميت تشكيل خانواده احاديث و اغراض خاص آن در تحليل روايات عرفاني و اخلاقي، و نيز مراجعه‌ي مستمر به قرآن و ادعيه و رويكرد توحيدي در تفسير روايات عرفاني و اخلاقي در درك محتوايي اين دست احاديث را به عنوان الگوها و روش‌هاي ايشان در تفسير روايات عرفاني و اخلاقي مشكل اثبات كند. تدوين مجموعه‌اي از روايات عرفاني و اخلاقي مشكل و بازتوليد تفسير و تحليل آنها در قالب الگوهاي مشخص، از دستاوردهاي ضمني اين تحقيق محسوب مي‌شود.

One of the important problems about mystical discussions and narrated ethics is giving commentary on the difficult narrations. Serol’esra’ is a book written by Hojatul-Haq Ayatollah Sa’adatparvar which is one of the valuable contemporary texts in the fields of narrated mysticism and ethics. Under each mystical and ethical discussion, he has dealt with collecting verses and narrations about this topic as well as developing Hadith family about it being resulted in proposing a valuable collection in Fiqh ul-Hadith of narrations including giving commentary on the difficult mystical and ethical narrations. This study is an attempt to investigate the author’s method in analyzing the difficult mystical and ethical narrations by applying an inductive method of thematic analysis to achieve the patterns (themes) present in the author’s method in giving commentary on the difficult mystical and ethical narrations. Having extracted these patterns, the study has been succeeded to prove the importance of formation of Hadith family and its particular purposes in analyzing the mystical and ethical narrations in that the constant reference to the Quran and prayers and adopting a monotheistic approach toward giving commentary on the mystical and ethical narrations in regard to content understanding of these types of Hadiths as his patterns and methods were used in giving commentary on the difficult mystical and ethical narrations. Developing a collection of such narrations and reproducing their commentary and analysis in the form of specific patterns can be taken into account as the implicit achievements of this study.