راغب اصفهاني؛ قرآن پژوه و مفسر قرآن )بررسي شخصيت راغب اصفهاني و تاثير احوالات و عصر راغب بر مباحث قرآن پژوهي وي(

Ragheb Esfahani; Quran scholar and Quran commentator

راغب اصفهاني قرآن پژوه بنام ايراني در سده چهارم و پنجم قمري است. مفردات الفاظ القرآن، از مهم ترين آثار ماندگار قرآني او بوده كه به گفته برخي در معناشناسي بيمانند است. اين ويژگي در تفسير جامع التفسير او نيز ديده مي شود؛ اين اثر به اصول و قواعدي اشاره ميكند كه بعدها مبنا و پايه اي براي قواعد تفسير و تفطن به نگرش هاي جديد تفسيري مي گردد. از ديگر آثار قرآني او الذريعه است كه در بخش معارف اخلاقي قرآن سخن گفته است. در كتاب هاي ادبي راغب مانند محاضرات نيز گرايش ها و انديشه خلاق و پوياي متكي به وحي، جلوه ديگر قرآن پژوهي اوست. در اين رساله تفسير پژوهي، به شرح زندگي، عصر مولف و آثار و تاليفات او، به ويژه آثار قرآني وي پرداخته مي شود. زواياي بسياري از حيات راغب مجهول مانده و حتي اختلاف درباره زمان مرگ وي تا صد سال هم وجود دارد كه درباره شخصيتي مانند راغب اندكي شگفت به نظر مي رسد. شرح حال نگاران، در باره او سكوت كردهاند و موضع مذهبي او نيز محل اختلاف است. در اين پژوهش به اهميت مقدمه تفسير و نكات بس مهمي كه در آغاز تفسير به آن پرداخته، اشاره م يگردد. بخشي را به مباني و اصول تفسيري راغب اختصاص خواهيم داد و در نهايت به روش تفسيري و ويژگ يهاي اين اثر قرآني در مقايسه با تفسيرهاي معاصران وي و جايگاه اهل بيت در اين تفسير و يكي از مسايل مهم اسلامي يعني اخلاق كه وي به آن پرداخته و گرايش داشته، خواهيم پرداخت.

Ragheb Esfahani was the famed Iranian Quran commentators in the fourth and fifth centuries A.H. Mofradate Alfaz Al Quran is his main Quranic prominent works some say: it is unparalleled in semantics. This feature could be seen in his interpretation, Jame Altafasir which refers to principles and rules which were later found to be the basis for the interpretation rules and inquiring the new interpretive attitudes. Of his other Quranic works is Alzaria which speaks of the moral epistemological section of the Quran, indicating his own Quranic character against people who were writing moral books by the style of the scholars. In his literary books like Muhazerat, the creative and dynamic attitudes based on revelations are other manifestations of Raghebʹs Quranic research. In this interpretive treatise, the life and profile of the author and his particular Quranic works are addressed. Many angles of Raghebʹs life still remaining unknown and there is a controversy over his death time for nearly 100 years that about Ragheb looks so strange. Biographersو have remained silent about him, while his religious status is not known. Undoubtedly, the Raghebʹs interpretive tendencies in understanding interpretive basics and the interpretation itself are of high importance, hence we assign a part to interpretive basics and interpretation of Ragheb and finally, we deal with the interpretive styles and the features of this Quranic work in comparison with his contemporary interpretations and the station of Ahl Albeit (the prophetʹs household) in this interpretation as well as one of the main Islamic issues, i.e. morality which he addressed.