ويژگي‌ها و شرايط پيامبر از ديدگاه ابن‌سينا و قاضي عضد ايجي

Avicenna and Qazi `Azod Iji on the Prophet`s Qualities and Conditions

ابن‌سينا در قامت حكيمي مشايي و با رويكردي عقل‌گرايانه، سه ويژگي را در نبي شرط دانسته و بر آنها استدلال نموده است. از سوي ديگر، قاضي عضد ايجي در كسوت يك الهي‌دان اشعري، ضمن انتقاد از مواضع حكما، پرداختي نص‌گرايانه به مسيله داشته، برگزيده شدن پيامبر را مشروط به هيچ شرطي نمي‌داند. تقابل اين دو ديدگاه، ضعف‌هاي هر دو را به‌خوبي مي‌نماياند و در عين حال نشان مي‌دهد كه ديدگاه ابن‌سينا صلابت بيشتري دارد. اين مقاله كه در چارچوب كلام تطبيقي جاي مي‌گيرد، به مقايسه ديدگاه‌هاي ابن‌سينا و قاضي عضد ايجي در موضوع ويژگي‌ها و شرايط پيامبر، با روشي تحليلي پرداخته و درصدد پاسخ به اين پرسش برآمده است كه تبيين كدام‌يك از اين دو متفكر از ويژگي‌هاي پيامبر، معقول‌تر است و كدام‌يك با اشكالات كمتري مواجه است.

Avicenna as a prepatetic philosopher with a reason-based approach has regarded a prophet qualified with three properties. Qazi `Azod Iji as an Ash`arite theologian, however, criticizing philosophers` view, has been of a clear text-based approach and known prophet`s appointment of no condition and property. Comparing the two views make their weaknesses clear and at the same time shows stability of Avicenna`s with regard to Iji`s. This paper, as a study in the field of comparative theology, has intended to bring stability and weakness of the two views in to eye with in a comparative study. It is concluded that Avicenna`s is more reasonable than Iji`s.