اثر غلظت‌‌هاي متفاوت سالسيليك‌اسيد بر ويژگي‌هاي كمي و كيفي جو در شرايط تنش شوري

The Effect of Different Concentrations of Salicylic Acid on Qualitative and Quantitative Characteristics of Barley under Salt Stress Conditions

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر غلظت‌های متفاوت ساليسيليك‌اسيد بر تحمل به شوری جو به‌صورت يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفی در محيط كنترل شده در دانشكده كشاورزی دانشگاه شيراز در سال 1392 طراحی و اجرا شد. در اين پژوهش تأثير چهار غلظت متفاوت ساليسيليك‌ اسيد (صفر، 5/0، 0/1 و 5/1 ميلی‌مولار) بر رشد، عملكرد، اجزای عملكرد، محتوای عناصر و فعاليت آنزيم‌های آنتی‌اكسيدانی جو رقم ريحان در پنج سطح شوری ( آب شهر به‌عنوان شاهد، 5، 10، 15 و 20 دسی‌زيمنس بر متر) بررسی شد. نتايج نشان داد كه تنش شوری سبب كاهش معنی‌دار ارتفاع بوته (1/41%)، سطح برگ (4/23%)، تعداد دانه در سنبله (5/19%)، وزن خشك شاخساره (8/26%)، عملكرد دانه (6/34%) و غلظت پتاسيم شاخساره (2/28%) گرديد. به‌علاوه، شوری غلظت سديم شاخساره (4/239%) و هم‌چنين فعاليت آنزيم‌های كاتالاز (0/46%)، سوپراكسيدديسموتاز (6/256%) و پراكسيداز (3/760%) را افزايش داد. ساليسيليك‌ اسيد، بسته به غلطت كاربرد، تأثير مثبتی بر رشد و ساير صفات اندازه‌گيری شده داشت، به‌طوری‌كه در اغلب موارد بيشترين تأثير مربوط به غلظت‌های 0/1 و 5/1 ميلی‌مولار بود. برهمكنش‌ها نيز نشان داد كه با كاربرد ساليسيليك ‌اسيد و افزايش غلظت آن بخشی از تغييرات منفی شوری بر رشد، عملكرد، محتوای يون‌ها و فعاليت آنزيم‌های آنتی‌اكسيدان جبران گرديد؛ درحالی‌كه غلظت 5/0 ميلی‌مولار تأثيری معنی‌داری نداشت. به‌طوركلی نتايج اين پژوهش نشان داد كه كاربرد محلول‌پاشی ساليسيليك‌ اسيد منجر به افزايش تحمل جو به تنش شوری، از راه تغيير نسبت جذب يون‌های سديم و پتاسيم و هم‌چنين افزايش فعاليت آنزيم‌های آنتی‌اكسيدانت گرديد.

The current study was conducted to evaluate the effect of different salicylic acid levels on salinity tolerance of barley as a factorial experiment based on a completely randomized design in the controlled conditions in College of Agriculture, Shiraz University, in 2013. In this study, the effects of four salicylic acid concentrations (0.0, 0.5, 1.0 and 1.5 mM) were examined on growth, yield, yield components, ions content, and activity of antioxidant enzymes of barley (cv. Reyhane) under five salt stress conditions (tapwater as control, 5, 10, 15 and 20 dS m-1). The results showed that salt stress caused a significant reduction in plant height (%41.1), leaf area (%23.4), grain number per ear (%19.5), dry weight (%26.8), grain yield (%34.6), and shoot potassium concentration (%28.2). Furthermore, salinity significantly increased shoot sodium concentration (%239.4), activity of catalase (%46.0), superoxide dismutase (%256.6), and peroxidase (%760.3). Salicylic acid, depending on the concentration, had a positive effect on growth and other measured traits, with the highest effect found in 1.0 and 1.5 mM salicylic acid in most cases. The interactions also showed that salicylic acid application and increase of its concentration compensated for some negative impact of salt stress on growth, yield, ions content and activities of antioxidant enzymes. By contrast, 0.5 mM salicylic acid had no significant effect. Overall, the result of this study indicated that exogenous application of salicylic acid increases salinity tolerance of barley, with a change in sodium/potassium absorption, as well as, an increase in the activity of antioxidant enzymes.