بررسي انتقادي نگرش‌هاي اسلام‌پژوهان درباره چرايي برافتادن دولت اموي

The Critical Investigation of Islam Surveyor’s View Concerning the Cause of Annihilation of Umayyad government

تاريخ دودمان اموي يكي از مهم‌ترين برهه‌هاي تاريخي در جهان اسلام است كه تاريخ‌پژوهان پرشماري به بررسي آن پرداخته‌اند. كاوش در چگونگي برآمدن تا برافتادن اين دودمان، شاخصه اصلي اين پژوهش‌ها بوده است. اما فراكاوي و كالبدشكافي چرايي برآمدن و برافتادن امويان امري است كه تاكنون چندان مورد توجه قرار نگرفته است. اين در حالي است كه در دهه‌هاي اخير رهيافت‌هاي ميان رشته‌اي و به دنبال آن بررسي چرايي برافتادن دودمان‌هاي تاريخي با بهره‌گيري از نظريات جامعه‌شناسي تاريخي، در تاريخ‌نگاري رواج چشم‌گيري داشته است. اين نوشتار پژوهش‌هاي گوناگون صورت گرفته پيرامون امويان را در سه حوزه تاريخ‌نگاري غربي، عربي و ايراني در دو قرن اخير، با در نظر گرفتن توالي زماني پژوهش‌ها و مكتبي كه پژوهش بدان تعلق دارد مورد بررسي قرار داده و كوشيده است كاستي‌ها و نارسايي‌هاي هر يك از آن‌ها را نمايان سازد و سرانجام درباره بايسته‌هاي اموي‌پژوهي در آينده، چند نكته را يادآور شده است.

The period of Umayyad dynasty is considered as the most significant historical spans in the world of Islam being studied by a number of history surveyors. The investigation on the emergence and collapse of this dynasty has been the main property of this research, but the cause of this issue has not been that much regarded. While in the latest decades it has been prevalent the interdisciplinary approaches as well as the study on the cause of collapse of dynasties through the historical sociological view within the historiography. This writing has investigated the researches done in regard with Umayyads in the three domains of western, Arabic and Iranian historiography in the latest centuries considering the order of researches and the school to which the researches belong. It has endeavored to manifest the drawbacks of each of them. Finally, it has reminded some points related to the necessities of Umayyad survey in the future.