تاثير آموزش مبتني بر نرم افزار چند رسانه اي و شيوه سنتي بر كيفيت زندگي بيماران تحت درمان با همودياليز

Effectiveness of Multimedia Based on Education and Traditional Methods on Life Quality of Hemodialysis Patients

چكيده مقدمه: بيماران تحت درمان با همودياليز براي بهبود كيفيت زندگي نيازمند آموزش موثر مي باشند. آموزش به بيمار مبتني بر كامپيوتر يكي از راهبردهاي مفيد و انعطاف پذير آموزشي است. هدف: هدف از اين پژوهش مقايسه تاثير آموزش مبتني بر نرم افزار چند رسانه اي و شيوه سنتي بر كيفيت زندگي اين بيماران بود. روش كار: در اين پژوهش نيمه تجربي تمام بيماران مراجعه كننده (62 نفر) به چهار مركز همودياليز شهر تبريز در نيمه نخست سال 1392 بصورت تصادفي به دو گروه مداخله و كنترل تقسيم شدند. پرسشنامه كيفيت زندگي فرم كوتاه، قبل و سه ماه پس از آموزش تكميل شد. گروه مداخله در حين انجام همودياليز و با استفاده از يك لپ تاپ با نرم افزار آموزشي " همودياليز و مراقبت هاي لازم" كار كردند كه اين نرم افزار توسط پژوهشگران توليد شده بود. گروه كنترل محتواي آموزشي معادل را به شيوه سنتي(آموزش چهره به چهره و پمفلت) دريافت كردند. براي تجزيه و تحليل داده ها از آزمون هاي آماري تي مستقل و زوج، مربع كاي و آناليز واريانس استفاده شد. نتايج: قبل و بعد از آموزش بين دو گروه مطالعه اختلاف معنادار آماري در تفاوت ميانگين هاي نمرات كيفيت زندگي وجود نداشت. اما در مقايسه درون گروهي، نتايج نشان داد بعد از آموزش بجز بعد درك از سلامت عمومي، ميانگين نمرات تمام ابعاد كيفيت زندگي در هر دو گروه مداخله و كنترل بطور معناداري تغيير كرده است(05/0 > p). نتيجه گيري: آموزش مبتني بر نرم افزار "همودياليز و مراقبت هاي لازم" نيز مانند شيوه سنتي موجب بهبود كيفيت زندگي در بيماران مي شود. از اين نرم افزار آموزشي مي توان براي تسهيل فرآيند آموزش به بيمار و بهبود كيفيت زندگي آنان استفاده كرد.

Abstract Introduction: Hemodialysis patients require effective education to improve their quality of life. Flexible educational strategy via internet (computer) is essential. Objective: The aim of this study was to compare the effects of multimedia based education and traditional methods on life quality of hemodialysis patients. Methods: In this quasi- experimental study, all of the patients (n=62) who referred to four hemodialysis centers in Tabriz City from May to Sept 2013 were divided randomly in tow groups, intervention and control. Quality of short life questionnaire (Sf-36) were completed before and three months after the educational program. The intervention group navigated their way through the Research Development Hemodialysis and Essentials Care Application using laptop during their hemodialysis. The control group received the same content in the traditional way (face to face education & pamphlet). Data were analyzed by conducting the independent- and the paired samples t, the Chi-square, and ANOVA tests. Results: There were no statistically significant difference between the study groups in pre- and post-education life quality mean scores, but inter group comparison findings showed that all post-education quality of life scales mean scores had changed statistically in both the intervention and control groups except Apperception general health scale (p > 0/05). Conclusion: The Hemodialysis and Essentials Care application based education can improve patients’ life quality as well as traditional method. This application could be used to facilitate the patient education process to improve their life style.