جنبش وصفا؛ بررسي جنبش غلات شيعي عراق در عهد خلافت هشام بن عبدالملك و امارت خالدبن عبدالله القسري

جنبش غلات عراق در عهد خلافت هشام بن عبدالملك يكي از جنبش هاي سياسي و فكري است كه آثار فراواني در تاريخ سياسي و انديشه هاي مذهبي غلات بر جاي نهاده است. اين حركت به رهبري هفت تن از شيوخ غالي كوفه در سال (119ق) صورت گرفت. از اين جنبش در برخي منابع به عنوان «وُصَفا» ياد شده. اين جنبش يكي ازمستقل ترين حركت هاي تاريخي غلات شيعي است كه تقريباً هم زمان با جنبش هاي پاياني خلافت امويان و قبل از همه آن ها در كوفه آشكار گرديد. اما از آن جا كه در فضاي پر التهاب جريان هاي آشكار و پنهاني كه منجر به سقوط امويان شد صورت گرفت آن چنان مورد توجه قرار نگرفت، به ويژه آن كه اين حركت، ماهيتي بدعت آميز داشت و در بستري از افكار و آراء رازآميز، سري و غالي صورت گرفت. اطلاعات تاريخي و فكري در باب آن روايت ها و اتهام هاي عقيدتي كفرآميز به ندرت ثبت شده است. اين پژوهش به دنبال آن است كه ضمن بررسي چگونگي و چرايي وقوع اين حركت، پيشينه فكري، زمينه هاي سياسي ماهيت و خاستگاه اجتماعي اين حركت غاليانه را بررسي نموده و تاثير اهميت آن را در رشد و رواج انديشه ها ي غلو آميز نشان دهد.