تاثير خشكسالي و قحطي بر وضعيت مالكيت زمين در ايران عصر ناصري

با انحطاط صنايع دستي و كاهش صادرات ابريشم در عصر ناصري، اقتصاد كشور، عميقاً به بخش كشاورزي وابسته شد. به اين ترتيب، زمين و مالكيت آن اهميتي بيش از گذشته يافت. قحطي ها كه معلول مجموعه اي از عوامل طبيعي و اقتصادي بودند موجب مرگ و مير و مهاجرت كشاورزان و كشت نشدن زمين هاي كشاورزي مي شدند. كاهش محصولات زراعي، يا زمين ها را به تصرف دولت و ملاكان بزرگ درمي آورد و يا به موقوفات مي افزود. اين وضعيت به تضعيف خرده مالكي و تبديل خرده مالكان به كارگران روزمزد مي انجاميد. قحطي، دولت را دچار بحران مالي مي كرد و دولت براي رهايي از اين بحران به فروش خالصه ها پرداخت. فروش خالصه ها قيمت غلات را افزايش داد، طبقه جديد تاجر- ملاك را پديد آورد و بر قدرت و نفوذ سياسي ملاكان بزرگ افزود.