آسيب‌ها و لغزشگاه‌هاي احتمالي رويكرد جامعه‌محوري در ناجا

اكنون كه نزديك به دو دهه از مطرح شدن جدي رويكرد پليس جامعه‌محور در نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران مي‌گذرد، لازم و نيز مفيد است كه در يك تحقيق علمي، شناخت مسيولان ناجا نسبت به ابعاد و وي‍‍ژگي‌هاي رويكرد مزبور ارزيابي شود. مقاله حاضر در صدد است تا ضمن شناخت ميزان آگاهي فرماندهان ناجا از رويكرد جامعه‌محوري در پليس، ميزان تحقق آن را در سازمان پليس كشور نيز بسنجد. همچنين در اين مقاله، سطح آگاهي و اطلاع فرماندهان ناجا نسبت به آسيب‌هاي احتمالي رويكرد جامعه محوري و نيز ميزان آلودگي ناجا به آسيب‌ها و لغزش‌هاي احتمالي اين رويكرد را سنجيده‌ايم. جامعه آماري اين تحقيق، فرماندهان انتظامي شهرستان‌ها هستند؛ كه به روش تصادفي ساده و بر اساس فرمول كوكران، يك نمونه 72 نفري از بين آنها انتخاب و يك پرسشنامه محقق‌ساخته حاوي 94 سوال بسته و در قالب 5 جدول به ايشان ارايه شد. پايايي و روايي پرسشنامه نيز مطابق روال علمي آن بررسي و با انجام اصلاحات لازم، به تاييد رسيد. ابتدا از پاسخگويان اين تحقيق (به صورت حضوري و پس از توجيه توسط پرسشگر) خواسته شد تا ويژگي‌هاي پيشگيري از جرم(كه خاستگاه اصلي رويكرد جامعه محوري در پليس است) را ملاحظه نموده و سپس آنها را در يك طيف 5 گزينه‌اي، بر اساس ميزان اهميت، وزن‌دهي كنند. نتيجه تحقيق گوياي آن است كه 12 ويژگي با ارزش‌گذاري بالاي 80 و 10 ويژگي ديگر با ارزشگذاري بيش از 55، مورد تاييد پاسخگويان قرار گرفته است. در بخش بعدي تحقيق، با ارايه دو دسته از ويژگي‌هاي رويكرد جامعه‌‌محوري در پليس در قالب دو جدول، از پاسخگويان خواسته شد تا در جدول نخست، ميزان اهميت 52 گويه ارايه شده را در طيفي 5 گزينه‌اي اعلام و سپس در پاسخ به گويه‌هاي جدول دوم، ميزان تحقق آن ويژگي‌ها در ناجا را تعيين كنند. يافته‌هاي تحقيق بيانگر آن است كه 30 گزينه با ميزان اهميت بيش از 85 و 22 گزينه ديگر با كسب امتياز بالاي 68، مورد تاييد پاسخگويان قرار گرفت. پاسخگويان، ميزان تحقق اين ويژگي‌ها را در سازمان پليس نيز، بيش از 80 درصد مي دانند. در گام بعد، با ارايه دو دسته از آفات و آسيب‌هاي احتمالي رويكرد جامعه‌محوري در پليس در قالب 20 گويه و يك طيف 5 گزينه‌اي به پاسخگويان، ابتدا از آنان خواسته شد تا در جدول اول، پذيرش يا عدم پذيرش اين گويه‌‌ها (به عنوان آفت و لغزشگاه رويكرد جامعه‌محوري) و سپس ميزان اهميت آنها را تعيين كنند. آنگاه در قالب جدول دوم، شدت آلوده شدن ناجا به آسيب‌ها و آفات مزبور را، بيان نمايند. نتيجه تحقيق گوياي آن است كه همه 20 آفت ارايه شده، با كسب امتياز بين 80 تا 50، مورد تاييد پاسخگويان قرار گرفته است. پاسخگويان، ميزان آلودگي ناجا به آفات مزبور را، بين 77 تا 50 درصد اعلام كرده اند. در پايان نيز، بر اساس يافته‌هاي پژوهش، مجموعه‌اي از راهكارها و پيشنهادهاي كاربردي و اثربخش، به مسيولان و مديران ناجا ارايه شده است.