ارائه مدل منطقه‌اي به‌منظور پهنه‌بندي خطر وقوع آتش‌سوزي در جنگل‌هاي شهرستان دورود (مطالعه‌ي موردي منطقه‌ي باباحر)

A regional model for forest fire hazard zonation in forests of Dorud city (Case Study: Babahar region)

شناسایی نواحی مستعد وقوع آتش‌سوزی یكی از اقدامات اولیه در مدیریت اراضی جنگل و كاهش خسارتهای ناشی از این پدیده محسوب می‌شود. به‌طوری‌كه تعیین احتمال وقوع خطر آتش‌سوزی در مدیریت و جلوگیری از آتش‌سوزی مؤثر است. در این تحقیق نقشه‌ی پهنه‌بندی خطر وقوع آتش‌سوزی با استفاده از مدل‏سازی آماری در شهرستان دورود تهیه و كارایی آن مورد بررسی قرار گرفت. برای ارائه‌ی مدل، از روش رگرسیون چند متغیره در محیط نرم‏افزار SPSS استفاده شد. 63 نمونه شامل اراضی آتش‌سوزی شده و اراضی بدون وقوع آتش‌سوزی شناسایی شد. سطح آتش‌سوزی به‌عنوان متغیر وابسته و عوامل مؤثر در وقوع آن شامل میزان بارش سالانه، فاصله از مناطق مسكونی، فاصله از جاده، ارتفاع مكان، شیب، درصد تاج‌پوشش گیاهی و ... به‌عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند. مقادیر كمی پارامترهای مذكور با بكارگیری داده‌ها و نقشه‌های موجود در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سنجش از دور (RS) و همچنین مطالعات میدانی برآورد شد. تجزیه و تحلیل رگرسیونی برای ارائه‌ی مدل انجام و بعد اعتباریابی یا آزمون كارایی مدل با استفاده از مناطق آتش‌سوزی شده انجام شد. عوامل میزان تاج‌پوشش گیاهی و میزان بارش منطقه مهمترین عوامل مؤثر در وقوع آتش‌سوزی شناسایی شدند. درنهایت نقشه‌ی پهنه‌بندی خطر وقوع آتش‌سوزی با بكارگیری مدل اعتباریابی شده در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید. نتایج تحقیق دلالت بر كارایی مدل ارائه شده در ارزیابی خطر وقوع آتش‌سوزی داشته و استفاده از آن در این منطقه توصیه می‌شود.    

One of the initial actions in the management of forest lands and reduce the losses caused by this phenomenon is identifying areas prone to fire risk. Determine the probability of a fire hazard is effective in the prevention and management of fires.In this study, fire hazard zonation map in Doroud city was prepared and examined using statistical modeling. For the modeling, multivariate regression analysis in the SPSS software was used. 63 samples include burned and non burned lands were detected. Burned area as the dependent variable and the factors affecting fire occurrence consists of annual rainfall, the proximity (roads and residential areas), elevation, slope, percentage of vegetation cover, etc. were considered as independent variables. The quantitative values of above parameters were estimated using available maps in the Geographical Information System (GIS) and Remote Sensing (RS) environment as well as field studies. Regression analysis performed for the proposed model and validation of the modelʹs performance was carried out. The amount of vegetation cover and rainfall were the most important factors affecting fire incidences. Finally fire hazard zonation map was prepared by applying validated model in GIS environment. The research results substantiate the effectiveness of the proposed model for fire hazard assessment.