برآورد ترجيحات شهروندان بومي و غيربومي در برخورد با خدمات اكوسيستمي زاينده رود: رويكرد مدل‌سازي انتخاب

Estimating Preferences of Resident and Non-Resident Citizens for Zayanderood Ecosystem Services: Using Choice Modeling

برآورد ترجيحات شهروندان بومي و غيربومي در برخورد با خدمات اكوسيستمي زاينده رود: رويكرد مدل‌سازي انتخاب سيد پرويز جليلي كامجو دانشجوي دكتري اقتصاد، دانشكده‌ي علوم اداري و اقتصاد دانشگاه اصفهان sparviz. jalili@gmail. com رحمان خوش اخلاق استاد دانشكده‌ي علوم اداري و اقتصاد دانشگاه اصفهان rahmankh44@yahoo.com محمد حسن فطرس استاد دانشكده‌ي اقتصاد و علوم اجتماعي دانشگاه بوعلي سينا fotros@basu.ac.ir مرتضي درخشان دانشجوي دكتري اقتصاد، دانشكده‌ي علوم اداري و اقتصاد دانشگاه اصفهان تاريخ دريافت: 19/08/92 تاريخ پذيرش: 27/11/92 چكيده رودخانه ها و منابع آبي آن‌ها از مهم‌ترين كالاهاي زيست محيطي تامين كننده‏ي انرژي در كشورهاي درحال توسعه هستند. هم‌چنين محيط زيست و خدمات اكوسيستمي و اكوتوريستي آنها به‌عنوان منابع با ارزش طبيعي، نقش مهمي در رفاه جامعه و اقتصاد هر كشور ايفا مي‌كند، اما به دليل بروز شكست بازار در كشف قيمت براي اين خدمات، ارزش‌گذاري و تعيين ارزش از موضوعات اصلي اقتصاد منابع طبيعي است. هدف اين مطالعه تعيين ارزش حفاظتي ويژگي‌هاي مختلف كالاي زيست محيطي زاينده رود و منابع طبيعي مرتبط با آن مي‏باشد. به منظور نيل به اين هدف با استفاده از رويكرد مدل‌سازي انتخاب، روش آزمون انتخاب و بهره‌گيري از مدل اقتصادسنجي لاجيت آشيانه اي به برآورد قيمت هاي ضمني و محاسبه‏ي تمايل به پرداخت نهايي ويژگي هاي زيست محيطي زاينده رود اقدام مي‏شود. در ادامه ارزيابي تاثير متغيرهاي اقتصادي– اجتماعي بر ارزش فوق و ارزيابي تغييرات رفاهي تغيير در سياست-هاي فرضي انجام مي‏گيرد. داده هاي پژوهش به‌صورت پيمايش ميداني و از 270 پرسشنامه‌ي آزمون انتخاب در فصل بهار و تابستان 1392 استخراج شده است. نتايج حاصل از مدل لاجيت آشيانه اي نشان مي‏دهد كه بازديدكنندگان براي هر سطح از ويژگي هاي جاري بودن آب در سطح رودخانه، حفظ تنوع جنگلي، حفظ آثار باستاني و بهداشت رودخانه تمايل به پرداخت نهايي مثبت دارند. متغيرهاي اقتصادي- اجتماعي مانند طبقه‏ي درآمدي، سطح تحصيلات، بُعد خانوار، جنسيت، تاهل، سن و بومي بودن تاثير مثبت و معني دار بر ميزان تمايل به پرداخت بازديدكنندگان دارد. پيشنهاد مي شود به منظور حفظ كيفيت خدمات زيست محيطي زاينده رود و منابع انرژي مرتبط با آن از مكانيسم بازار با در نظر گرفتن موارد شكست بازار استفاده شود. طبقه‌بنديJEL: Q51، Q53، D46، D62. كليد واژه: لاجيت آشيانه اي، مدل‌سازي انتخاب، ارزش‌گذاري، زاينده رود.

Estimating Preferences of Resident and Non-Resident Citizens for Zayanderood Ecosystem Services: Using Choice Modeling Seyyd Parviz Jalili kamjo Econometrics PhD. Student, University of Isfahan, sparviz.jalili@gmail.com Khoshakhlagh, Rahman Professor in the Economics Department, University of Isfahan, rahmankh44@yahoo.com Fotros Mohamad Hassan Professor in the Economics Department, University of Bu Ali Sina, fotros@basu.ac.ir Derakhshan Morteza Econometrics PhD. Student, University of Isfahan Received: 2013/11/10 Accepted: 2014/02/16 Abstract Rivers and water resources are among the most important environmental goods that provide energy in developing countries. In addition, the environment and ecosystem and ecotourism services play an important role in socio-economic welfare of any country. However, valuation of natural assets is complicated by market failures. The purpose of this study is to determine the value of protecting various features of Zayandehrood environmental goods and associated natural resources. We use a choice modeling approach and a nested logit econometric model to estimate implicit prices and willingness to pay for Zayanderood Ecosystem Services. We then proceed to evaluate the impact of socioeconomic variables and changes in policy assumptions on above values. The study data extract from 270 choice experiment questionnaires filled in a field study in 2013 Spring and Summer seasons. Results shows that visitors have positive and significant willingness to pay for “maintaining forest diversity”, “protection of monuments”, “river hygiene” and “water flow in the river” respectively. Economic-social variables –i.e. age, sex, family size, marriage, income level, education, being native - have positive effect on visitor’s “WTP”. We suggest that despite market failures, the quality of Zayandehrood environmental services and associated energy resources can be safeguarded through use of market mechanisms. JEL Classification: Q51, Q53, D46, D62. Keywords: Nested Logit, Choice Modeling, Valuation, Zayanderood.