ارزيابي تاثير ماليات سبز بر اشتغال بخش هاي مختلف اقتصادي كشور ايران با استفاده از مدل تعادل عمومي قابل محاسبه

An Investigation of the Effects of Green Taxes on Employment in Iran: A CGE Approach

ارزيابي تاثير ماليات سبز بر اشتغال بخش هاي مختلف اقتصادي كشور ايران با استفاده از مدل تعادل عمومي قابل محاسبه ابراهيم هاديان* دانشيار اقتصاد دانشگاه شيراز، ehadian@rose.shirazu.ac.ir مجيد اسلامي اندارگلي دانشجوي دكتراي اقتصاد انرژي و محيط زيست دانشگاه شيراز، mj_eslami63@yahoo.com تاريخ دريافت: 12/8/92 تاريخ پذيرش: 22/9/93 چكيده گسترش مصرف انرژي و روند روبه افزايش انتشار مواد آلاينده‌ي ناشي از احتراق حامل هاي انرژي در جهان سبب شده است كه بحران هاي زيست‌محيطي به عنوان يكي ازمهم‌ترين چالش هاي فراروي دولت‌ها درقرن بيست و يكم شناخته شود. به همين دليل دولت‌ها مي‌كوشند تا با اتخاد سياست ها و برنامه هاي مختلف، بر مشكلات زيست‌محيطي ازجمله آلودگي هوا فايق آيند. يكي از متداول‌ترين نوع اين سياست ها كه موجب كم‌ترين عدم كارآيي در اقتصاد كشور مي گردد، اخذ ماليات سبز است كه بر اساس هزينه اعمال مي شود. بر همين اساس در اين مطالعه تلاش شده است تا با استفاده از ماتريس حسابداري اجتماعي سال 1384 و مدل تعادل عمومي قابل محاسبه، آثار سياست وضع ماليات سبز بر تقاضاي حامل هاي انرژي فرآورده-هاي نفتي و گاز طبيعي در قالب هفت سناريو بر سطح اشتغال در ايران بررسي شود. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه با وضع ماليات بر حامل هاي انرژي، اشتغال به شدت كاهش يافته است. هم‌چنين، در حالت اعمال شوك يكباره و بيش‌تر از 15% به‌دليل عدم توانايي جايگزيني عوامل با يكديگر اشتغال بسيار متاثر از سياست ماليات سبز بوده، ولي در حالت شوك تدريجي كم‌تر از 15% (به‌دليل وجود توانايي جايگزيني عوامل با يكديگر) اين شاخص كم‌تر متاثر مي‌شود. طبقه بندي JEL: C68، E31، J21، Q43، R48. كليد واژه: ماليات سبز، آلودگي هوا، مدل تعادل عمومي قابل محاسبه، ايران.

Investigation of the Effects of Green Taxes on Employment in Iran: A CGE Approach Ebrahim Hadian Associated Professor, Faculty of Economics, Shiraz University, ehadian@rose.shirazu.ac.ir Eslami Andargoli, M PhD Student of Energy and Environment Economics, Faculty of Economics, Shiraz University, mj_eslami63@yahoo.com. Received: 2013/11/03 Accepted: 2014/12/12 Abstract Increased energy consumption and resulting emissions have turned environmental issues into an important challenge of the twenty-first century. Therefore, governments strive to overcome environmental problems by different policies and programs., including use of green taxes. This study uses the computable general equilibrium (CGE) model and the social accounting matrix (SAM) of 2006 to assess the potential impact of green taxes on employment in Iran. The results indicate that such taxes will have serious adverse effects on employment. The impact will be most pronounced if applied as shock therapy given limited possibilities of factor substitution in the short run. However, if the tax is applied in a gradual manner the negative impact on employment will be less pronounced. JEL Classification: C68, E31, J21, Q43, R48 Keywords: Green Tax, Computable General Equilibrium Model, Emission Pollution, Iran.