ارزيابي دگرگوني كيفيت زندگي در سكونتگاه هاي غيررسمي در دهه گذشته (مطالعه موردي: دولت آباد كرمانشاه)

مقدمه: سكونتگاه هاي غيررسمي نمودي از فقر و برآمده از نارسائي هايي سياستهاي مسكن و ناديده گرفتن نياز بخش گسترده اي از كم درآمدهاي شهري هستند كه بسته به عواملي همچون جايگاه جغرافيايي، مطلوبيت مكان، ويژگيهاي اجتماعي گروههاي ساكن، سطح خدمات و تسهيلات، برنامه هاي پيش رو و اميد به آينده، داراي ارزش سكونتي و به تبع آن مسير توسعه ناهمساني هستند و كيفيت زندگي در برخي از اين سكونتگاهها بهبود قابل توجهي يافته است. روش: اين پژوهش با روشي آميخته از دو روش تحليل ثانويه و روش شبه پانل و با بكارگيري گردآوري اطلاعات ميداني در دو مقطع زماني در بازه 8 سال به بررسي همسنجي دگرگوني مسكن و شرايط زندگي در يكي از بزرگ ترين سكونتگاههاي غيررسمي شهر كرمانشاه پرداخته است. سكونتگاه دولت آباد با 45 هزار نفر جمعيت در غرب شهر كرمانشاه، جامعه آماري اين پژوهش است. يافته ها: شاخصهاي گوناگون موثر بر زندگي تهي دستان، ازجمله شاخصهاي جمعيتي، اشتغال و بيمه، دسترسي، مسكن، تسهيلات، دسترسي به منابع مالي رسمي تامين مسكن و كسب وكار روند روبه بهبودي داشته اند، اين روند در بيشتر موارد چشمگير و درخور نگرش بوده است. در مقابل، با توجه به يكپارچگي سكونتگاه با شهر و گسترش فرهنگ شهري، برخي شاخصهاي وابسته به سرمايه اجتماعي با افت روبرو بوده است. بحث: روند بهبود شرايط در محله دولت آباد برآمده از دگرگونيهاي اقتصادي و اجتماعي دهه كنوني است كه تا اندازه اي برنامه هاي رسمي بهسازي مسكن توانسته به ويژه در پيوستگي با محيط، روند بهبود را شتاب بخشد. اين بررسي نشان داد كه روند دشواريهاي دولت آباد از چالش كالبدي به سوي چالشي اجتماعي گردش كرده و مسئله و نياز امروز آن از سرشت توسعه اجتماع محلي است.