بررسي تغييرات مكاني و پهنه‎بندي آلودگي جنگل به گونه نيمه‎انگلي موخور (Loranthus europaeus) در جنگل‌هاي زاگرس (مطالعه موردي: ايلام)

Spatial variation and dispersion pattern of European yellow mistletoe (Loranthus europaeus) affected forests in Zagros area, a case study of Ilam forests

یكی از عوامل تهدید‎كننده جنگل‌های زاگرس وجود گونه ‎نیمه‎انگلی موخور (Loranthus europaeus) است كه پهنه‎بندی و بررسی تغییرات مكانی آن به‌منظور مدیریت آن در این عرصه مهم است. بدین‎منظور منطقه حفاظت شده كوه منجل به دلیل حضور چشم‎گیر موخور با شدت‎های متفاوت و عدم انجام پاك‎سازی با مساحت 37 هكتار، در استان ایلام انتخاب و مختصات تمامی گونه‎های موجود به همراه نوع گونه و شدت آلودگی و سایر مشخصات در 27 ترانسكت 320 متری ثبت گردید. در مجموع مشخصات 541 پایه درختی و درختچه‎ای بررسی گردید. نتایج حاصل از نمونه‎برداری حكایت از آلودگی 78 درصدی منطقه جنگلی به گونه موخور داشت. نتایج بررسی ساختار مكانی گسترش موخور با استفاده از روش واریوگرافی در زمین آمار حكایت از وجود ساختار مكانی قوی (89%) بوده و بدین معناست كه در منطقه مورد مطالعه نحوه پراكنش موخور وابسته به مكان و دارای كانون آلودگی است. شعاع كانون آلودگی در این بررسی 206 متر تعیین شد. به‌منظور پهنه‎بندی گسترش موخور در منطقه مورد مطالعه از روش‎های كریجینگ و IDW (وزن‎دهی بر اساس عكس فاصله) استفاده شد. با توجه به پایین بودن مقدار خطای میانگین هر دو روش، نتیجه گرفته شد كه روش ترانسكت به‌منظور نمونه‌برداری با فاصله‎ 137 متر (دو سوم دامنه تأثیر 206 متری به‌منظور اطمینان بیشتر) و روش كریجینگ به دلیل دقت مناسب و قابل قبول و تعیین فاصله‎ كانون آلودگی در عرصه‎های مشابه واقع در رویشگاه زاگرس می‎تواند با صرف زمان و هزینه كمتر در كنترل و پایش این تهدید مفید باشد. 

    Yellow mistletoe (Loranthus europaeus) species is a semi-parasitic plant presently threatening Zagros forests. Spatial variation and dispersion pattern of this semi-parasitic plant is important for its control and management in this area. For this purpose, a 37 ha forest patch forests was selected in Ilam province and 541 individual trees in 27 transects of 320m were examined for plant species and yellow mistletoe severity and abundance. To investigate spatial variation and mapping of forest infection, variogram analysis and Kriging and IDW interpolation methods were applied. Results showed that 78% of individual trees were infected by yellow mistletoe and its distribution had strong spatial structure (89%) and a hotspot by 206 m range of influence. Both IDW and Kriging showed acceptable variance error for mapping. Kriging method is considered to be a valid method for interpolation and mapping of yellow mistletoe affected areas. Appropriate distance for transect sampling was estimated as 137 m based on variogram analysis.