اثر عصاره هيدروالكلي گل راعي (Hypericum perforatum L. ) بر برخي پارامترهاي خون در موش‌هاي صحرايي نر درمان شده با داروي سيكلوفسفاميد

The Effect of Hydro-alcoholic Extract of Hyperricum PerforatumL. on Some Blood Parameters in Male Rats Treated with Cyclophosphamide

زمینه و هدف: سیكلوفسفامید یك داروی ضد سرطان است كه سبب آلكیلاسیون DNA درسلول‌ها می‌شود. سیكلوفسفامید موجب كاهش تعداد گلبول‌های خون وآسیب‌رسانی به مغز استخوان می‌گردد. گل راعی یك گیاه دارویی است كه دارای خواص آنتی‌اكسیدانی است. هدف از این مطالعه تأثیر خون‌سازی عصاره برگ‌ گل راعی بر روی عملكرد مغز استخوان و پارامترهای خون در موش صحرایی نر درمان شده با سیكلوفسفامید بود. روش بررسی: در این پژوهش تجربی از 42 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن25 ±220 استفاده گردید. موش‌ها  به طور تصادفی به 6 گروه 7 سری تقسیم شدند؛ گروه كنترل(دریافت كننده روزانه 5/0 میلی لیتر نرمال سالین درون صفاقی)،  گروه شاهد(دریافت كننده روزانه 15 میلی گرم بر كیلوگرم داروی سیكلوفسفامید، داخل صفاقی)، گروه كنترل مثبت(دریافت كننده روزانه 200 میلی گرم بر كیلوگرم عصاره هیدروالكلی گل راعی)، و گروه‌های تیمار 1، 2 و 3 ( به ترتیب 100 میلی گرم بر كیلوگرم ، 200 میلی گرم بر كیلوگرم  و 400 میلی گرم بر كیلوگرم عصاره گل راعی +15 میلی گرم بر كیلوگرم داروی سیكلوفسفامید را به صورت درون صفاقی به مدت 10روز). پس ازپایان آزمایش نمونه‌های خون به طور مستقیم از قلب جمع‌آوری گردید و پارامترهای(گلبول سفید)، (گلبول قرمز)، (هموگلوبین)، (هماتوكریت)، (پلاكت) و میانگین حجم سلولی) آنالیز و بررسی شد. داده‌ها به صورت میانگین± انحراف‌معیار ارایه و با استفاده از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس و تست توكی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج حاصل نشان داد كه سیكلوفسفامید باعث آسیب رسانی بافت مغز استخوان می‌شود كه در این صورت به طور قابل توجهی باعث كاهش تعداد گلبول‌ها و پلاكت‌های خون در گروه درمان شده با سیكلوفسفامید گردید(001/0p<). عصاره گل راعی اثرات بهبود دهندگی معنی‌داری نسبت به گروه شاهد بر پارامترهای خون در موش‌های دریافت كننده سیكلوفسفامید نشان داد(001/0p<). نتیجه‌گیری: عصاره گل راعی دارای تركیب‌های فلاونوئیدی و آنتی‌اكسیدانی می‌باشد كه این مواد قادر هستنند بافت مغز استخوان را در برابر داروهای شیمیایی محافظت كند. مصرف عصاره ی گل راعی به صورت وابسته به دوز دارای اثر محافظت كنندگی بر  پارامترهای خون در موش‌های درمان شده با داروی سیكلوفسفامید می‌باشد.

Background & aim: Cyclophosphamide is an anti cancer drug which causes alkylation of DNA in cells. The side effects of cyclophosphamide are bone marrow damages and anemia. Hypericum perforatum is a medicinal plant which widely used in traditional medicine. In this study the hemotopoetic effect of Hypericum perforatum leaf extract (HPE) on bone marrow function and blood parameters in male rat were treated with cyclophosphamide was investigated. Methods: Forty two male Wistar rats with an average body weight of 220±25 gr were randomly divided into 6 groups (n=7): control group taking normal saline,0.5ml/day, i,p ),witness group taking cyclophosphamide (15mg/kg/day, i.p.), positive control group taking HPE (200mg/kg, i.p/day),  treated groups 1, 2 and 3 recieved cyclophosphamide ,(15mg/kg/day, i.p. + 100mg/Kg, 200mg/Kg and 400mg/kg  HPE /day for 10 days, i,p). At the end of study blood samples were collected from heart directly. RBC, WBC, Hct, Hb and PL were meseaured. Data are presented as mean ± standard deviation and were analyzed using ANOVA and Tukey tests. Results: The results indicated that cyclophosphamide caused damage on bone marrow, which in this case significantly reduced the number of blood cells and platelets in the group treated with cyclophosphamide (P<0.001). Blood parameters in the groups treated with HPE increased significantly compared with the group which received cyclophosphamide alone (P<0.001). Conclusion: The Hypericum perforatum hydoethanolic extract contains antioxidant and flavonoids compounds which could protect the bone marrow tissues against cyclophosphamide.