پتروگرافي، ژئوشيمي و پتروژنز توده‌هاي نيمه ‌آتشفشاني مدوار و شاه‌خيراله واقع در شمال و جنوب‌شرق مركزي شهرستان شهر بابك (كرمان)

The study of petrography, geochemistry and petrogenesis of subvolcanic masses of Madvar and Shah khairollah in north and southeast of Shahr-e Babak city (Kerman province)

توده‌های نیمه‌آتشفشانی مدوار و شاه‌خیراله در جنوب‌شرق پهنه ماگمایی ارومیه-دختر، شمال‌غرب نوار دهج-ساردوئیه و به ترتیب در شمال و جنوب‌شرق شهرستان شهر بابك قرار دارند. سنگ‌های تشكیل‌دهنده این توده‌ها (مدوار و شاه‌خیراله) ریولیت، ریوداسیت و داسیت هستند. كانی‌های اصلی تشكیل‌دهنده این سنگ‌ها شامل: پلاژیوكلاز، آمفیبول، آلكالی‌فلدسپار، بیوتیت و كوارتز با بافت پورفیری است. در پلاژیوكلاز‌ها ویژگی‌هایی مانند: انحلال و منطقه‌بندی و در كانی‌های آب‌دار تیره اغلب حاشیه سوخته مشاهده می‌شود. تمامی نمونه‌‎ها به سری ماگمایی آهكی- قلیایی متعلق بوده و در موقعیت تكتونیكی حاشیه فعال قاره‌ای قرار دارند. نمودارهای عنكبوتی سنگ‌های این مناطق غنی‌شدگی بارزی از LREE نسبت به HREE و نیز K و Sr و تهی‌شدگی از Nb، P، Pb، Pr، Ti، Y و Zr نشان می‌دهند. بی‌هنجاری منفی Nb، Ta و Ti در این سنگ‌ها مشابه ویژگی‌های سنگ‌های مرتبط با فروروانش است. مقادیر Cr، MgO، Na2O و Ni، عدد Mg، فقیر‌شدگی سنگ‌ها از Y، بالا ‌بودن نسبت‌های LREE/HREE و نسبت Sr/Y (میانگین 26/137) و نسبت La/Yb ( میانگین 50)، با مذاب‌های آداكیتی حاصل از ذوب بخشی پوسته اقیانوسی جوان شبیه است. بازنگری ویژگی‌های ژئوشیمیایی برای هر دو منطقه بیانگر ذوب‌بخشی پوسته اقیانوسی فرورو قبل از آب‌گیری پوسته است و مقادیر پایین HREE، TiO2، Y و Yb در هر دو منطقه با ذوب‌بخشی آمفیبولیت‌های حاصل از فرورانش سنگ‌كره اقیانوسی در ژرفای 35 كیلومتری سازگار است.

Subvolcanic masses of Shah khairollah and Madvar located in the southeast of Urumieh-Dokhtar magmatic belt and northwest of Dehaj-Sardoieh belt, north and southeast of Shahr-e Babak city. Generally, these subvolcanic masses contain dacite, rhyodacite and rhyolite lavas. Mineralogically, they consist of plagioclase, amphibole, alkali feldspar, biotite and quartz and the dominant texture of the studied rocks are porphyritic. Based on Microscopic studies plagioclases show resorption and zoning and opaticitization is observed in the mafic minerals. Geochemical investigations show that the Madvar and the Shah khairollah masses are acidic in composition and all the rock samples fall in the field of calc-alkaline magmatic series, originated in an active continental margin arc setting. Chemical compositions of the studied rocks in spider diagrams show the significant enrichment in LREE rather than HREE, as well as Sr, K. The depletion of Pb, P, Pr, Zr, Y, Nb and Ti in those rocks are observed. The negative anomalies of Ta, Nb and Ti in the rocks studied is similar to those of the subducted rocks series. The values of MgO, Na2O , Ni, Cr and Mg#, depletion of Y and high ratios of LREE/HREE, Sr/Y (Ave. 137.26), La/Yb (Ave. 50) in the studied rocks are similar to those of adakites which have derived from partial melting of young oceanic crust. Geochemical characteristics of these two masses indicate the partial melting of oceanic crust prior to hydration and the low concentrations of Yb, Y, HREE, TiO2, is consistent with the partial melting of subducted oceanic crust slab under amphibolite facies conditions in the depth of 35 km.