اثربخشي مديريت استرس به شيوه شناختي – رفتاري بر سلامت روان‌شناختي و تكانش گري معتادان

Effectiveness of stress management based on cognitive- behavioral method on impulsivity and mental health of addicted people

هدف: هدف پژوهش تعيين اثربخشي مديريت استرس به شيوه شناختي-رفتاري بر تكانش گري و سلامت روان شناختي معتادان بود. روش: روش پژوهش شبه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه گواه و جامعه آماري 200 فرد دچار سو مصرف مواد تحت درمان نگه دارنده با متادون در مركز ترك اعتياد آريانا طب استان تهران در سال 1393 بود. از ميان آن ها تعداد 20 معتاد به شيوه نمونه گيري در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفي 10 نفر در گروه آزمايش و 10 نفر در گروه گواه گواه جايگزين شد. پرسشنامه تكانش گري بارت، 2004 و مقياس افسردگي، اضطراب و استرس لاويبوند و لاويبوند (1995) در آغاز، پايان و دو ماه پس از پايان درمان در مرحله پيگيري توسط شركت‌كنندگان تكميل و آموزش مديريت استرس به شيوه شناختي-رفتاري آنتوني، لچنر، كازي و ويمبرلي (2007) طي 10 جلسه 90 دقيقه‌اي در هفته 2 بار براي گروه آزمايش برگزار شد. يافته‌ها: يافته ها تفاوت معناداري را در نيم‌رخ دو گروه آزمايش و گواه در ميزان تكانش گري (58/4 =F ، 001/0 > P) و هم‌چنين سلامت روان (11/6 =F ، 02/0 > P) هم در مرحله پس‌آزمون و هم در مرحله پيگيري نشان داد. نتيجه گيري: از آن‌جا كه آموزش مديريت استرس به شيوه شناختي-رفتاري با به كارگيري فنوني چون؛ آرميدگي، بازسازي شناختي و مديريت خشم مي تواند موجب افزايش سلامت روان و كاهش تكانش گري معتادان شود، لذا استفاده از آن به‌عنوان يك روش موثر درماني پيشنهاد مي شود.

Abstract Aim: The aim of research was to ascertain the effectiveness of stress management based on cognitive- behavioral method on impulsivity and mental health of addicted people. Method: The method of research was quasi-experimental whit pre-test, post-test with control group and statistical society was 200 addicted people who were under methadone maintenance therapy in Aryana Teb clinic of in 2014. Through of them 20 addicted were selected by available sampling model and were randomly put into 10 individuals in experimental group and 10 individuals in control group. The impulsivity inventory of Barratt, 2004 and depression, anxiety and stress scale of Lovibond & Lovibond (1995) at first, the end and two month after the end of therapy in follow- up stage were completed by participants and stress management training based on cognitive- behavioral method of Antony, Lechner, Kazi & Wimberly (2007) during 10 sessions of 90- minutes in 2 times in a week was held for experimental group. Results: The results showed significant difference in two experimental and control group profiles in impulsivity (F = 4.58, P < 0.001) and also mental health (F = 6.11, P < 0.02) in both post-test and follow- up stages. Conclusion: Whereas stress management training based on cognitive- behavioral method by using of techniques such as; relaxation, cognitive restructuring and anger management can increase mental health and reduce impulsivity of addicted people, so using of it is suggested as a therapeutic effective method.