نقد پنداره رويگرداني محدثان شيعه از اسناد

A Critical View of the Notion of Shia Hadith Scholars’ Turning Away from Documents

چكیده پایبندی به اسناد در بین شیعه و سنی در عصور مختلف دارای فراز و نشیب بوده است. برخی از عالمان عامه همچون ابن تیمیه وسیوطی در سده های گذشته شیعه را متهم به رویگردانی از اسناد نموده و محدثان شیعه را در این زمینه مقصر دانسته اند. عالمان معاصر عامه پا را فراتر نهاده و پایبندی به اسناد را تلاشی ویژه اهل سنت قلمداد كرده اند كه در سده های چهارم به بعد شیعه نیز به تقلید از عامه به سند نویسی پایبند شده است. پژوهش حاضر در این پنج محور با ذكر نمونه هایی به این شبهه مخالفان پاسخ داده است : تاكید اهل بیت به إسناد و صفات راوی، پایبندی اهل بیت در نقل اسناد، تالیف آثار رجالی وحدیثی مسند پیش از سده چهارم، اهتمام عملی محدثان شیعه به سند و اقوال دانشیان شیعه درباره سند. بنابراین تردیدی نمی ماند كه خاستگاه این شبهه مخالفان یا جهل به آثار علمی شیعه است و یا برخاسته از تعصبات مذهبی است.

Mohammad Kazem Rahmansetayesh Mahdi Gholamali Abstract Adherence to documentation among Shia and Sunni people at different periods has been of ups and downs. Over the past centuries some Sunni scholars such as Ibn Taymiyyah and Suyuti have accused Shia of turning away from documents and blamed Shia hadith scholars for it. Contemporary Sunni scholars have further claimed that adherence to documentation is a specific character of Sunni people and the Shia, in the fourth century onwards, in imitation of the Sunni, have committed themselves to write chain of documents for hadiths. Citing some examples for each of them, the authors of the present paper have tried to answer their dubious questions in five categories: 1) Ahl al-Bayt’s emphasis on documentation and traits of narrators, 2) Ahl al-Bayt’s adherence to chain of documents, 3) compilation of hadith and rijal works before the fourth century, 4) Shia hadith scholars’ practical efforts of documentation, 5) and Shia scholars’ view of the document. So there is no doubt that the origin of the mistake is the opponents’ ignorance of the Shia scientific literature or arises from religious prejudices.