تحليل فضايي تاثير يارانه‌هاي نقدي برتغييرالگوي مصرف خانوارهاي روستايي دهستان‌هاي مركزي شهرستان نورآباد ممسني با استفاده از تابع تراكم كرنل و تحليل هات اسپات

Spatial Analysis of the Impact of Cash Subsidies on Changing Consumption Patterns in Rural Households, Central Villages of Nurabad Mamasani Township, Using Kernel Density Function and Analysis Hotspot

ارتقاي عدالت اجتماعي، تخصيص بهينه‌ي منابع، تثبيت قيمت و بهبود توزيع درآمد از اهداف اصلي و فلسفه‌ي وجودي پرداخت يارانه در همه‌ي كشورهاي جهان است. در برنامه‌ي پنجم و ششم توسعه‌ي اقتصادي- اجتماعي ايران نيز هدف اين است كه دولت با هدفمند سازي يارانه‌هاي آشكار و نهان، منابع حاصل از اين سياست را به صورت هدفمند در اختيار گروه‌هاي هدف قرار دهد. هدف پژوهش، شناخت تاثير اجراي طرح هدفمندي يارانه‌ها بر زندگي روستاييان دهستان‌هاي مركزي شهرستان نورآباد ممسني است. روش تحقيق به صورت توصيفي- تحليلي است كه اطلاعات لازم با استفاده از توزيع وتحليل پرسشنامه بين گروه هاي هدف به‌دست آمد. جامعه‌ي آماري مورد مطالعه شامل 4494 خانوار روستايي درسه دهستان از شهرستان نورآباد مي‌باشد كه حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران353خانوار تعيين گرديد.با توجه به شاخص‌هاي مربوط به موضوع، 7 پرسش از15 سوال پرسشنامه‌هاي مربوط به تاثير يارانه‌ها برتغيير الگوي مصرف خانوارهاي روستايي مورد تحليل قرار گرفت. نتايج حاصل از آزمون Tتك‌نمونه‌اي حاكي از آن است كه با اجراي سياست هدفمندي يارانه‌ها، روندي مطلوب در الگوي مصرف خانوارهاي روستايي ايجاد شده و اين بهبود درمناطق فقير و كم درآمد روستايي نمود بيشتري داشته است. يافته‌هاي حاصل از برداشت‌هاي ميداني و اطلاعات به‌دست آمده از پرسشنامه وتحليل فضايي- مكاني با استفاده ازتابع تراكم كرنل و تحليل هات اسپات در محيط GIS نشان مي‌دهد كه بهبود الگوي مصرف و افزايش سطح رفاهي خانوارهاي روستايي در دهستان جوزار به دليل توليدي بودن روستاهاي آن و وابستگي كمتر به مناطق شهري معني‌دار مي‌باشد و در دهستان‌هاي جاويد ماهوري و بكش يك، به دلايل وابستگي و نزديكي خانوارهاي روستايي به شهرستان نورآباد و افزايش هزينه‌ها، بهبود الگوي مصرف چندان معني‌دار نيست و متوسط ارزيابي مي‌شود. همچنين مشخص گرديد كه يارانه‌هاي نقدي در دهستان‌هاي مورد مطالعه براي اقشار نيازمند و دهك‌هاي پايين جامعه‌ي روستايي مفيد و تاثيرگذار بوده اما براي دهك‌هاي درآمدي بالا متوسط ارزيابي مي‌شود.

Promoting social justice, optimal resource allocation, price fixing and improving income distribution are of the main objectives and Philosophy of existence of subsidiesʹ payment in all countries of the world. Also in the fifth and sixth socio-economical development plan of Iran, the aim is that the government through targeting the obvious and hidden subsidies ,pays the obtained resources of this policy to the goal groups. The purpose of this study is to recognize the impact of targeting subsides plan on the life of villagers of the central villages of Nurabad mamasani township. The research method is descriptive –analytical one and the necessary data was gathered through analyzing and distribution of questionnaire among the goal groups, The under study statistical community consisted of 4,494 rural households in three villages of Nurabad township and the sample size was determined 353 households by using Cochran formula.According to the indices of the subject matter, 7 questions out of 15 questions were analyzed which were related to the impact of subsidies on changing consumption patterns in rural households .The results obtained from one-sample t-test indicate that by implementing the policy of targeted subsidies, a favorable trend has been created in the consumption pattern and such improvement is more obvious in poor and low income rural areas . Findings from field surveying and information obtained from the questionnaires and spatial analyzing by using Kernel density function and Hot spot analysis in GIS environment shows that improvement of consumption pattern and promoting the welfare of rural households in Jozar village is significant due to the productivity of its rural areas and less dependent on urban areas and the villages of Javid mahori and bakash Yek, due to their dependence and closing of rural households to Nurabad township and increase of costs, improvement of consumption patterns is not so meaningful and is evaluated as medium. Also it is determined that in the studied villages, the cash subsidies is useful and effective for those in need and poor rural communities, but for high-income groups is evaluated as average.