ارزيابي كيفيت زندگي در روستا- شهرهاي جديد مطالعه‌ي موردي: شهر بانوره

Assessment of the Life Quality in New Agropolitans Case study: Banvareh in Kermanshah Province

در اغلب كشورهاي درحال توسعه، گرايش برنامه‌ريزان به تمركززدايي فضايي، كاهش نابرابري‌هاي منطقه‌اي و دوگانگي‌هاي شهري و روستايي دردهه‌هاي اخير، به اتخاذ راهبرد‌هاي متفاوتي دراين زمينه انجاميده، كه يكي ازمهمترين آنها تبديل روستاهاي مركزي به شهر و توسعه‌ي كالبدي و ارتقاي جايگاه آنها در سلسله مراتب شبكه‌ي سكونتگاهي است. در ايران در بسياري از روستاها، روستاييان با هدف تسريع روند توسعه‌ي سكونتگاه خود، مصرّانه پيگير تبديل روستاي خود به شهر هستند. اما اينكه اين تغيير منجر به بهبود كيفيت زندگي شهروندان شده است، موضوعي است كه در اين مطالعه در مورد شهر بانوره از توابع استان كرمانشاه بررسي مي‌شود. نوع پژوهش حاضر، كاربردي و پيمايشي است. جامعه‌ي آماري تحقيق كليه سرپرستان خانوارهاي شهر بانوره مي‌باشد. حجم نمونه با استفاده از آماره كوكران محاسبه و در مجموع 250 نفر به صورت تصادفي انتخاب و پرسشنامه‌ها تكميل شد. روايي محتوايي پرسشنامه بر اساس نظر اساتيد و كارشناسان و پايايي آن در چهار مقياس اقتصادي، اجتماعي- فرهنگي، كالبدي- فضايي و زيست‌محيطي با استفاده از آزمون آلفاي كرونباخ بررسي و مورد تاييد قرار گرفت. به منظور تحليل داده‌ها از آماره‌هاي توصيفي و آزمون‌هاي كاي اسكوير و t تك‌نمونه استفاده شد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كيفيت زندگي در سكونتگاه مورد مطالعه در بُعد كالبدي- فضايي برابر523/1، زيست‌محيطي برابر 906/1، اقتصادي برابر 916/1 و در بُعد اجتماعي- فرهنگي برابر 952/1 در بازه‌ي طيف ليكرت (صفر تا چهار) مي‌باشد. بر اساس نتايج آزمون t تك‌متغيّره‌ي آزمون‌ها در همه موارد (به جز بُعد اجتماعي و فرهنگي) در سطح اطمينان بالاي 99 درصد معني‌دار و اختلاف بين مقدار واقعي و عدد مفروض منفي است. به عبارت ديگر تغيير روستاي بانوره به شهر باعث بهبود وضعيت ساكنان در ابعاد مذكور نشده است. همچنين بر اساس نتايج آزمون تجزيه واريانس يك‌طرفه بهبود كيفيت زندگي در بُعد اجتماعي و فرهنگي در بهترين وضعيت و ساير ابعاد در گروه دوم طبقه‌بندي شدند. در مجموع نتايج نشان مي‌دهد تبديل روستا به شهر مزاياي متعددي براي ساكنان به خصوص در ابعاد اقتصادي، ارايه‌ي برخي خدمات اجتماعي و كالبدي داشته است اما به تبع آن حجم گسترده‌اي از پيامدهاي منفي به ساكنان تحميل شده و از طرفي به دليل انتظارات بالاي ساكنان، به اعتقاد پاسخ‌گويان، در مجموع تبديل روستا به شهر باعث افزايش كيفيت زندگي ساكنان روستا شهر جديد نشده است.

In most of developing countries, the tendency of programmers to spatial decentralization, reduction of regional inequalities and urban and rural duality in recent decades has led to adopt different strategies in this regard. One of the most important of such strategies is changing the central villages in to city and their physical development and promotion of their position in the hierarchy of the settlement network. In Iran and in many villages, rural people with the aim of accelerating the development of their settlements, persists on changing their villages to city. But this subject that such changes has caused the improvement of the citizensʹ life quality is an issue which in this article, is reviewed about Banvareh city in Kermanshah province. Method of this research is applied and surveying type. Statistical population of the research is all heads of households in Banvareh city. The sample size was calculated using Cochranʹs statistic and a total of 250 people were randomly selected and questionares were completed. Content validity of questionnaire, was evaluated according to the views of academics and experts. Reliability of the questionnaire in the four economic, social - cultural, physical - environmental and ecological scales were reviewed and approved by using Cronbachʹs alpha. For data analysis, descriptive statistics and Chi-square and t-tests were used. The results show that quality life in the under study settlements in spatial-physical aspect is equal to 01.523, environmental 01.906 , economical 1.916 and social –cultural equal to 1.952 in Likert scale (zero to five) . Based on the findings of t test, the single variable of tests in all cases( except of social and cultural aspect) is at a high reliability level of 99% and the difference between the real amount and the assumed figure is negative, on the other words, changing Banvareh village to city has not improved the condition of the residents in the said aspects . Also based on the one way analysis of variance test results, improvement of the quality life in social-cultural aspect has been classified in the best condition and in other aspects were classified in the second group. In total, the results show that changing village into city has numerous benefits for the residents, especially in the economic dimension, has had some social and physical services, but a large number of negative consequences has imposed on the residents and On the other hand, due to the high expectations of residents, according to respondents, in general changing village to city has not caused the improvement of the life quality of the residents of the new agropolitans .