تاخير در تشخيص و درمان سرطان پستان و عوامل موثر بر آن: نقش پزشكان و سيستم درماني

Medical delay in breast cancer: The role of health system and professionals

چكيده تاخير در تشخيص و درمان سرطان پستان مقوله مهمي است كه مي تواند باعث تشخيص بيماري در مراحل پيشرفته‌تر و نهايتاً افزايش مرگ و مير و كاهش ميزان بقاي بيماران شود. اين مطالعه با هدف بررسي تاخير در تشخيص و درمان سرطان پستان طراحي گرديد و در طي آن 233 بيمار مبتلا به سرطان پستان از آذرماه 1380 تا بهمن ماه 1381 بررسي شدند. همه بيماران طبق گزارش آسيب‌شناسي مبتلا به سرطان پستان بودند و درمان آنها طي يك سال قبل انجام شده يا در حال انجام بود. ميزان تاخير بر اساس فاصله زماني بين اولين ويزيت پزشك با اولين اقدام درماني محاسبه شد و به دو فاز كمتر از 3 ماه يا 3 ماه و بيشتر طبقه بندي گرديد. عوامل مرتبط با استفاده از آناليز رگرسيون بررسي شدند. در مجموع تعداد 233 بيمار از نظر تاخير در سيستم درماني بررسي شدند كه در 3/30% از آنها تاخير بيشتر از 3 ماه از زمان اولين مشاوره پزشكي تا شروع درمان وجود داشت. پس از انجام آناليز مشاهده شد كه كمتر بودن سن بيماران با تاخير سيستم رابطه داشته است (2/5-1/1=CI 95% و 4/2= OR)، به اين شرح كه ميزان تاخير ناشي از پزشكان و سيستم درماني در افراد كمتر از 40 سال بيشتر از حدانتظار بود. همچنين بين وضعيت مالكيت منزل (شخصي يا استيجاري) و تاخير سيستم پزشكي ارتباط معني داري مشاهده شد: (1/8-3/1= CI 95% و 2/3 OR=). در مجموع با توجه به تاخير 30 درصدي در فاز مربوط به پزشكان و سيستم بهداشتي- درماني و تاثير عواملي همچون سن پايين بيماران بر آن، به نظر مي‌رسد بايستي بر نقش آموزش در سرطان پستان تاكيد و تسهيلات لازم جهت تشخيص و درمان بيماران بهينه‌سازي شود.

Abstract Introduction: Delay in diagnosis and treatment of breast cancer is associated with lower survival and higher mortality. The aim of this study was to examine the extent of medical delay in Iranian patients. Material & Methods: A cross-sectional study was conducted in Tehran and a total of 233 breast cancer patient were interviewed following their surgery or first course of chemotherapy. Data were collected using a structured questionnaire and system delay was considered based on the interval between the first physicianʹs visit and the first treatment procedure more than 3 months. Results: Findings showed that medical delay was occurred in 33.3% of patients and was associated with patientsʹ age less than 40 and the ownership of house (OR 2.4, 95% CI 1.1-5.2 and OR 3.2, 95% CI 1.3-8.1 respectively). Conclusion: The study findings suggest that to reduce medical delay in breast cancer patients, education programs should be implemented for health professionals and women at higher risk for delay.