اثر برخي سازه‌هاي ژنتيكي و غير ژنتيكي بر زنده‌ماني بره در گوسفندان نژاد بلوچي، ايرانبلك و زندي

Effect of some of genetic and non-genetic parameters on lamb survival in Baluchi, Iranblack and Zandi breed sheep

چكيده زمينه مطالعاتي: برآورد پارامترهاي ژنتيكي براي طراحي برنامه‌هاي اصلاح نژادي و به كارگيري روش مناسب انتخاب براي صفات مهم اقتصادي ضروري است. زنده‌ماني يكي از صفات مهم اقتصادي است كه از مهمترين سازه‌هاي موثر بر درآمدزايي گله‌ها مي‌باشد. هدف: اين پژوهش به منظور بررسي اثر سازه‌هاي ژنتيكي و غيرژنتيكي موثر بر زنده‌ماني بره‌هاي نژاد بلوچي، ايرانبلك و زندي از تولد تا شيرگيري انجام شد. روش كار: در اين پژوهش از 10793، 4826و 6140 ركورد زنده‌ماني مربوط به بره‌هاي نژاد بلوچي، ايرانبلك و زندي استفاده شد. پارامترهاي ژنتيكي با روش حداكثر درستنمايي محدود شده با استفاده از مدل‌هاي حيواني، پدري و آستانه‌اي برآورد شدند. نتايج: در بين مدل‌هاي دام، مناسب‌ترين مدل براي زنده‌ماني در نژاد بلوچي شامل، اثرات ژنتيكي مستقيم و محيط مشترك، در نژاد ايرانبلك شامل، اثرات ژنتيكي مستقيم، ژنتيكي مادري، محيطي دايمي مادري، محيط مشترك و كواريانس بين ژنتيك مستقيم و مادري و در نژاد زندي فقط شامل اثرات ژنتيكي مستقيم بود. در بين مدل‌هاي پدري مناسب‌ترين مدل در نژاد بلوچي شامل، اثرات ژنتيكي مستقيم قوچ و محيط مشترك، در نژاد ايرانبلك شامل اثرات ژنتيكي مستقيم قوچ، محيطي دايمي مادري و محيط مشترك و در نژاد زندي شامل اثرات ژنتيكي مستقيم قوچ و محيطي دايمي مادري بود. وراثت‌پذيري مستقيم اين صفت در مدل دام در نژاد بلوچي، ايرانبلك و زندي به ترتيب 01/0±08/0، 02/0±07/0 و 02/0±09/0 برآورد شد، كه پس از تصحيح به 22/0، 20/0 و 20/0 افزايش يافت. وراثت‌پذيري مستقيم قوچ با استفاده از مناسب‌ترين مدل پدري به ترتيب 02/0±06/0، 03/0±06/0 و 02/0±05/0 برآورد شد، كه پس از تصحيح به 17/0، 16/0 و 13/0 افزايش يافت. وراثت‌پذيري مستقيم (لجستيك) با استفاده از مدل آستانه‌اي به ترتيب 04/0±16/0، 07/0±22/0 و 06/0±17/0 برآورد گرديد. نتيجه‌گيري نهايي: برآوردهاي حاصل نشان مي‌دهد كه وراثت‌پذيري تصحيح شده حاصل از مدل دام و پدري با برآورد حاصل از مدل آستانه تفاوت چنداني ندارد.

BACKGROUND: Lamb survival is a complex trait that is influenced by the maternal ability, management practices, and environmental variables at the time of birth and during the rearing period. OBJECTIVES: In this study genetic and non-genetic parameters affected on lamb survival from birth to weaning were estimated for Baluchi, Iranblack and Zandi lambs. METHODS: Numbers of observation were 10793, 4826 and 6140 record of lamb survival from birth to weaning for Baluchi, Iranblack and Zandi breeds. Genetic parameters were estimated using restricted maximum likelihood (REML) procedure under 16 different models, inclusive animal, and sire and threshold models by ASReml software. In addition to an animal, sire and threshold models, using a logit link function, were used for analyses of lamb survival. The most appropriate model was determined based on Akaike’s Information Criterion (AIC) method. RESULTS: Mean of survival was 89.11, 84.44 and 87.37% for Baluchi, Iranblack and Zandi lambs, respectively. The most appropriate model for survival in Baluchi sheep including direct additive genetic effects and common litter effects, for Iranblack sheep including direct additive genetic effects, maternal additive genetic effects, maternal permanent environmental effects, common litter effects and covariance between direct and maternal additive genetic effects. However, the most appropriate model for survival of Zandi sheep only including direct additive genetic effects. The most appropriate model under sire models for Baluchi sheep including direct additive genetic effects and common litter effects, for Iranblack sheep including direct additive genetic effects, maternal permanent environmental effects and common litter effects. Also for Zandi sheep including direct additive genetic effects and maternal permanent environmental effects. Estimated direct heritability for survival with animal model was 0.08±0.01, 0.07±0.02 and 0.09±0.02 which after correction were changed to 0.22, 0.20 and 0.20 for Baluchi, Iranblack and Zandi sheep, respectively. Estimated direct heritability for survival with sire model was 0.06±0.02, 0.06±0.03 and 0.05±0.02 which after correction were changed to 0.17, 0.16 and 0.13 for Baluchi, Iranblack and Zandi sheep, respectively. In addition, the estimation of heritability for lamb survival from threshold model was 0.16±0.04, 0.22±0.07 and 0.17±0.06 for Baluchi, Iranblack and Zandi sheep, respectively. CONCLUSIONS: The results showed that the corrected heritability obtained from animal model and sire model did not differ from the estimated heritability from the threshold model.