مكان يابي بهينه فضاي سبز شهري با استفاده ازمدل Logic Fuzzy و AHP، در محيط GIS ( نمونه موردي: شهر مشهد )

Locating the optimal model of urban green space using Fuzzy Logic and AHP,By GIS. Case study: the city of Mashhad

امروزه اهميت و نقش فضاي سبز شهري در حيات شهرها و پايداري آن ها و تاثيرات فيزيكي و طبيعي آن در سيستم شهري و بازدهي‌هاي مختلف اكولوژيكي، اقتصادي و اجتماعي آن انكارناپذير است؛ تا آنجا كه كاربري فضاي سبز در شهرها و سرانه‌ي آن يكي از مباحث اساسي در برنامه ريزي و مديريت شهري تلقي مي‌شود. فضاي سبز شهري، از جمله كاربري‌هايي است كه توزيع و پراكنش آن در سطح شهر اهميت زيادي دارد. شهر مشهد، از جمله شهرهايي است كه وضعيت كاربري فضاي سبز آن مناسب نمي باشد؛ به طوري كه بر اساس يافته ها، متوسط سرانه فضاي سبز شهر مشهد51 / 5 ، متر مربع مي-باشد؛ كه با استاندارد وزارت مسكن و شهرسازي كه 12 متر مربع سرانه را پيشنهاد داده است، فاصله زيادي دارد. در عين حال توزيع فضايي آن نيز بسيار نامتعادل و نامتناسب مي باشد. چنانكه سرانه فضاي سبز منطقه ثامن 2 / 1 ، متر مربع ، و سرانه منطقه هفت 21 متر مربع مي باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف نظري -كاربردي و از نظر ماهيت توصيفي- تحليلي است، نشان مي دهد كه برخلاف استانداردهاي ملي و بين المللي ارايه شده براي سرانه فضاي سبز، در اين شهر سرانه فضاي سبز بسيار پايين و توزيع فضايي آن در مناطق دوازده گانه شهر مشهد نيز متعادل نيست و در اين زمينه با نارسايي شديد مواجه است. در اين پژوهش براي تجزيه و تحليل لايه هاي مورنياز جهت تعيين مكان بهينه فضاي سبز از مدلLogic Fuzzy، AHP و ميانگين نزديك ترين همسايه استفاده و براي انجام اين عمليات از نرم افزار ARC/GIS و Expert choice بهره گرفته شده است. نتايج پژوهش بيانگر اين مي باشد كه توزيع فضايي فضاي سبز خوشه اي مي باشد، كه نتيجه تمركز خدمات در يك قسمت از شهر است.در نهايت نقشه حاصل از تلفيق لايه هاي اطلاعاتي، زمين هاي شهر را براي انتخاب مكان هاي مناسب براي فضاي سبز شهري را در پنج طيف خيلي خوب، خوب، متوسط، ضعيف و خيلي ضعيف اولويت بندي كرده ايم.

Today, with respect to the role and importance of urban green space in urban life and its physical stability and effectiveness of urban systems and benefits in different ecological, social and economic, it is undeniable to use green space per capita in urban areas as one of the basic issues in planning and urban management. Urban green space, including land use and distribution that it is important in the Mashhad city, including the cities of the status of green space, is not appropriate; so that based on the findings, the average green space per capita in Mashhad is 5.51, m , while the standard MHUD is 12 square meters per capita . Therefore, it has suggested, there seems to exist a huge gap. However, its spatial distribution is very unbalanced and disproportionate. Green space areas such as Samen with 1.2, square meters and 21 square meters has per capita area of only seven. The method of this study was descriptive-analytic and theoretical-practical. The nature shows that, contrary to national and international standards for green space, the green space in the city is very low and its spatial distribution in twelve areas in Mashhad, is also facing a severe failure and is not balanced in this regard. In this study for analysis to determine the optimum location of green space model layers required Logic Fuzzy, AHP and means nearest neighbor were used for the operation of the software of ARC / GIS and Expert choice. Five spectra of very good, good, fair, poor and very poor were recognized. Then the act of prioritizing was rendered.