كاربرد بيوراكتور تناوبي در ريزافزايي گل ژربرا رقم ’بايودر‘

Application Periodical Bioreactor in Micropropagation of Bayoder Cultivar of Gerbera jamesonii Boluse ex Hooker

ريزافزايي در سطح وسيع با هزينه‌هاي بالاي توليد همراه است. استفاده از بيوراكتور‌ها مي‌تواند اين هزينه‌ها را توجيه پذير نمايد. در اين پژوهش، شاخساره‌هاي باززايي شده از ريزنمونه‌هاي طَبَق گل ژربرا، به محيط كشت جامد موراشيگ و اسكوك تغيير يافته4 (MMS) داراي غلظت‌هاي مختلف بنزيل آمينو پيورين5 (5/0، 1، 2، 3، 4 ميلي‌گرم بر ليتر) در تركيب با 1/0 ميلي‌گرم بر ليتر ايندول استيك اسيد (IAA) منتقل شدند. آزمايش در قالب طرح كامل تصادفي انجام و براي هر تيمار 4 تكرار در نظر گرفته شد. بيشترين تعداد پرآوري با ميانگين 75/24 درتيمار4 ميلي‌گرم بر ليتر BAP در تركيب با 1/0 ميلي‌گرم بر ليتر IAA مشاهده شد. در سيستم بيوراكتور تناوبي؛ آزمايش تناوب غوطه‌وري، با چند دفعه غوطه‌وري (2، 4 و 6 بار v,chki) در محيط كشت مايع با مدت زمان 2 دقيقه در هر تناوب و آزمايش بررسي غلظت‌هاي مختلف هورموني (5/0، 2 و 4 ميلي گرم بر ليتر) BAP در تركيب با 1/0 ميلي گرم بر ليتر IAA انجام شد. آزمايش‌‌هاي بيوراكتور به‌صورت طرح كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. نتيجه هاي حاصل از آزمايش تعداد دفعه هاي غوطه‌وري نشان داد كه بهترين كيفيت شاخساره در تيمار 2 بار غوطه‌وري در روز و هر بار به مدت 2 دقيقه به دست آمد، اما بيشترين تعداد پرآوري (1/25) در تيمار 4 بار غوطه‌وري در روز مشاهده شد. همچنين در آزمايش بررسي غلظت‌هاي مختلف هورموني در سيستم غوطه‌وري موقت بيشترين مقدار پرآوري در تيمار 2 ميلي‌گرم بر ليتر BAP در تركيب با 1/0 ميلي گرم بر ليتر IAA و بهترين كيفيت شاخساره‌ها در تيمار 5/0 ميلي‌گرم بر ليتر BAP در تركيب با 1/0 ميلي گرم بر ليتر IAA مشاهده شد. به‌طوركلي مي‌توان گفت كه بيوراكتور با سيستم غوطه‌وري موقت، سيستمي كارآمد و مقرون به صرفه و موثر در ريزافزايي تجاري گل ژربرا مي‌باشد. ريشه‌زايي گياهچه‌هاي ژربرا در محيط داراي تنظيم كننده رشد IAA و شاهد مشاهده شد.

Unlike conventional micropropagation method, using bioreactors in large scale results in low production costs. Capitulum explants were grown in solid media, there after, regenerated shoots were transfered to Modified MS medium supplemented with different levels of BAP , BAP (0.5, 1, 2, 3, 4 mg l-1) in combination with 0.1 mg l-1 IAA was used for proliferation stage in solid media in complatly randomized design with 4 replications. The results showed that BAP at concentration of 4 mg l-1in combination with 0.1 mg l-1 IAA caused the highest multiplication rate in solid medium. Multiplication rate in temporary immersion bioreactor (TIB) system was done as complatly randomized dosign with 3 replications with different times of immersion (2, 4 and 6 times daily, each time lasted 2 minutes), supplemented with IAA (0.1 mg l-1) and BAP (0.5, 2 and 4 mg l-1), and also in MMS solid medium supplemented with IAA (0.1 mg l-1) and BAP (0/5, 1, 2, 3 and 4 mg l-1). The result showed that 2 times of immersion had the highest shoot quality, but 4 times treatment showed the highest average number of regenerated shoots (25.1), leaf number (8.06), plantlet height (3.8) and fresh weight of regenerated mass (7.06), and was considered as the best treatment of immersion in TIB. In TIB 2 mg l-1 BAP in combination with 0.1 mg l-1IAA had the highest amount of multiplication rate, and 0.5 mg l-1BAP in combination with 0.1 mg l-1IAA showed the best shoot quality than in solid medium. Overall, TIB could be used as an efficient and economically viable system in micropropagation of Gerbera.