تجربه ديني و تبيين‌هاي طبيعت‌گرايانه، بررسي ديدگاه جف جوردن

The Critical Analysis of Jeff Jordan’s View on Religious Experience and its Naturalistic Explanation

دغدغه اصلي اين مقاله، بررسي اين مسيله است كه آيا كشف تبيين طبيعي براي تجربه ديني، حجيت معرفت‌شناختي آن براي اثبات متعلق خود، به ويژه خداباوري را رد مي‌كند يا خير. در اين زمينه با دو ديدگاه كلي مواجهيم. برخي معتقدند كه تا وقتي وجود نداشتن خدا با دليل كافي اثبات نشود، تجربه ديني حتي در صورت كشف تبيين طبيعي براي آن، از حجيت معرفت‌شناختي برخوردار خواهد بود. اما برخي ديگر تاكيد مي‌كنند كه به محض كشف تبيين طبيعي، حجيت معرفت‌شناختي آن از بين مي‌رود بدون آن‌كه نيازي به اثبات وجود نداشتن خدا داشته باشيم. در اين مقاله نزاع جف جوردن با گروه نخست را در همان ساختار بحث خودِ جوردن بيان و بررسي كرده‌ايم. يافته و نتيجه­اي كه پس از بررسي و نقد اين دو ديدگاه، به آن رسيده­ايم، ارايه ديدگاه سوم و جديد در اين زمينه است. ديدگاه پيشنهادي، مبتني بر تفكيك دو نوع تجربه ديني است. بر اساس اين ديدگاه، برخي از تجربه‏ها كه از شرايط خاصي برخوردارند حتي در صورتي كه براي آن‌ها تبيين طبيعي كشف شود، باز هم از حجيت معرفتي خاصي برخوردار خواهند بود.

If we discover an adequate naturalistic explanation for religious experience, will it diminish its evidentiary value? In response to this question, many thinkers such as C.D. Broad, Richard Swinburne and William Wainwright argue that an adequate naturalistic explanation cannot diminish religious experience evidentiary value unless it can be demonstrated that there is no God. In contrary to this, some such as Jeff Jordan insisted that the discovery of such explanation results in diminishing of its evidentiary value even though it cannot be demonstrated that there is no God. In this article, having examined the two views, I suggest a third one, according to which, there are two kinds of religious experiences, according to one, the religious experience has evidentiary value even though it can be explained naturalistically too.