بررسي تاثير مداخله آموزشي تركيبي مبتني برمدل اعتقاد بهداشتي دراتخاذ رفتارهاي پيشگيري‌كننده از آلزايمر در سالمندان تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني شهرستان اردبيل

Assessing the Effect of Blended Educational Program Based on Health Belief Model on Adopting Preventive Behaviors in Alzheimer among Elders under Covering Ardebil Health Care Setting

مقدمه: توسعه رفتارهاي بهداشتي جهت پيشگيري از آلزايمر در افرادي كه در معرض خطر ابتلا به اين بيماري هستند بسيار حايز اهميت مي باشد. مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير آموزش بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي دراتخاذ رفتارهاي پيشگيري‌كننده از آلزايمر انجام شد. روش‌ها: پژوهش حاضريك مطالعه نيمه تجربي است كه در آن 148 نفر از سالمندان تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني شهر اردبيل به صورت تخصيص تصادفي به دو گروه مداخله ومقايسه تقسيم شدند. قبل از اجراي برنامه آموزشي، هر دو گروه پرسش‌نامه محقق ساخته را كه روايي وپايايي آن به تاييد رسيد تكميل كردند،سپس افرادگروه آزمون،آموزش‌هاي لازم را در مورد بيماري آلزايمر و راه‌هاي پيشگيري از آن به صورت تركيبي شامل سخنراني ، بحث گروهي ، پخش كليپ آموزشي وپرسش وپاسخ در سه جلسه (طي 3 ماه يادآور تلفني) دريافت نمودند و دو گروه 3 ماه بعد مجددا پرسش‌نامه را تكميل كردند. در نهايت اطلاعات جمع‌آوري شده با استفاده از نرم‌افزار 16 SPSSمورد تجزيه وتحليل قرار گرفت. سطح معني‌داري در اين مطالعه كمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. يافته‌ها: ميانگين سني گروه مورد مطالعه درگروه مداخله 9/7 ± 9/68 سال و در گروه مقايسه 6/7±8/68 سال بود. قبل از مداخله بين ميانگين نمره حساسيت درك شده‌، شدت درك شده ، منافع و موانع درك شده، راهنماي عمل وعملكرد در دو گروه قبل از مداخله آموزشي اختلاف معني‌داري وجود نداشت (05/0 < p)، اما بعد از مداخله ، اين اختلاف معني‌دار بود (001/0P < ). درگروه مداخله ميانگين نمرات آگاهي و اجزاي مدل بعد از مداخله آموزشي افزايش معني‌داري يافت (001/0P < ). هم‌چنين ميانگين نمره عملكرد نيز در گروه مداخله 3 ماه بعد از آموزش افزايش معني‌داري داشت (001/0 P < ). نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين بررسي كارايي مدل اعتقاد بهداشتي را در اتخاذ رفتارهاي پيشگيري‌كننده از آلزايمر در سالمندان نشان داد. لذا پيشنهاد مي‌شود در مراكز بهداشتي درماني از مداخله آموزشي مبتني بر اين مدل بهره گرفته شود.

Background: Healthy behaviors in Alzheimer prevention among at risk are very important. This study aimed to assess the effect of educational program based on Health Belief Model on adopting preventive behaviors in Alzheimer among elders under covering Ardebil health care setting. Methods: This was a quasi-experimental study which was conducted in 2013 among 148 elders who divided into two groups using random allocation sampling method using a valid and reliable questionnaire. Blended educational program was performed some educational strategies such as lecture, group discussion and face to face approach of during three sessions and telephone recall during 6 months. Data collection was conducted in two stages, before and 6 months after the program in the two groups separately. SPSS software version 16 was used for analyzing the collected data. The significant level was considered at less than 0.05. Findings: Mean age of participants were 68/9±7.9 and 68/8±7/6 years in intervention and control groups respectively. There was no significant difference between perceived threatening, perceived severity, perceived benefits and barriers, Cues to Action and performance before intervention (p > 0.05). But after educational intervention these changes was significant (p < 0.001). Mean score of knowledge and model constructions had increase significantly (p < 0.001).Also, mean score of performance had increasing significantly (p < 0.001). Conclusion: study results revealed effectiveness of HBM in adopting preventive behaviors among elders about Alzheimer. It has been suggested that intervention program based on HBM usage in other health care setting.