ارزيابي پتانسيل تجمع زيستي و ميزان مواجهه با سرب و كادميوم ناشي از مصرف ميگوي ببري سبزدر شهر تهران در سال 1391

مقدمه: كنترل ايمني فراورده‎هاي شيلات از نظر تجمع فلزات سنگين يكي از موارد مهمي است كه براي حفظ سلامت افراد جامعه و نيل به تضمين ايمني اين ماده غذايي ارزشمند بايد مورد توجه قرار گيرد. هدف از اين تحقيق، ارزيابي پتانسيل تجمع زيستي و ميزان مواجهه با سرب و كادميوم ناشي از مصرف ميگوي ببري سبز در شهر تهران در سال 1391 مي‌باشد. روش‌ها: نمونه‌هاي ميگو به صورت تصادفي از چهار منطقه عمده عرضه آبزيان در مناطق جنوب، شمال، شرق و غرب شهر تهران در سال 1391 در دوره زماني عرضه ميگوي ببري سبز غيرمنجمد نمونه‌برداري شدند. پس از انجام عمليات آماده‌سازي و هضم قسمت‌هاي عضله و پوسته ميگو، مقادير فلزات سنگين سرب و كادميوم توسط دستگاه طيف سنجي نشر اتمي پلاسماي جفت شده القايي اندازه‌گيري شد و ميزان مواجهه مصرف‌كنندگان با اين عناصر مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه ميزان ميانگين تجمع سرب در پوست و عضله ميگو به ترتيب 59/1 ± 37/5 و 12/1 ± 59/5 و براي فلز كادميوم به ترتيب 61/0 ± 11/1 و 62/0 ± 79/1 ميكروگرم بر كيلوگرم مي‌باشد. هم‌چنين ميانگين غلظت سرب و كادميم در عضله بيش از غلظت آن در پوست ميگو مي‌باشد. اختلاف بين ميانگين تجمع سرب و كادميم در بخش خوراكي ميگو معني‎دار نيست. ميزان مواجهه مصرف‌كنندگان با سرب و كادميم ناشي از مصرف بافت خوراكي ميگو به ترتيب يك پنجاهم و يك سي‎ام مقدار مجاز درنظر گرفته شده براي ميزان دريافت روزانه موقتي مي‌باشد. نتيجه‌گيري: مقايسه ميانگين غلظت سرب و كادميم در بخش خوراكي ميگو با استانداردهاي ملي و بين‌المللي نشان مي‌دهد كه مقدار اين عناصر كمتر از حد مجاز بوده و خطري براي سلامت مصرف‌كننده ندارد. نتايج مفيد حاصل از اين ارزيابي از سطح عرضه مي‎تواند به عنوان الگويي جهت پايش سلامت ميگو و ساير آبزيان مورد استفاده قرار گيرد.

Background: Fisheries safety control and considering heavy metal accumulation is one of the most important factors in maintaining health society and assuring the safety of this valuable food. The purpose of this study is evaluating the potential of bioaccumulation and exposure to lead and cadmium due to consumption of Penaeus semisulcatus in Tehran city 2012. Methods: Samples were collected randomly from four main market retail in south, north, east and west in Tehran city 2012 in time interval that Penaeus semisulcatus was delivered in fresh and non-freeze form. After preparation and digestion of muscle and skin parts, the lead and cadmium was determined by inductively coupled plasma – optical emission spectroscopy (ICP-OES) and the exposure of the consumers to these elements was evaluated. Findings: The results revealed that the mean value for lead accumulation in skin and muscle were 5.37±1.59 and 5.59±1.12 and for cadmium were 1.11±0.61 and1.79±0.62 µg.Kg-1 respectively. The mean concentration of lead and cadmium in muscle part was greater than its skin. The difference between lead and cadmium accumulation in edible part was not significant. The exposure of consumers to lead and cadmium due to the consumption of edible part of Penaeus semisulcatus were fifty and thirty times less than its regulated value for provisional tolerable daily intake. Conclusion: The lead and cadmium mean concentration in edible part of Penaeus semisulcatus were less than national and international limits and so its consumption is not risky for human health. The useful results of the survey from market retail can be used as a model for monitoring the safety of shrimp and other aquatics.