تغييرات غلظت برخي عناصر در علوفه ذرت (Zea mays L) تحت تأثير منبع و مقدار كودهاي آلي و فشردگي خاك

فشردگی خاك‌ یكی از مهم‌ترین محدودیت‌های رشد گیاهان زراعی است كه باعث كاهش جذب عناصر غذایی به‌وسیله گیاه می‌شود. استفاده از كودهای آلی در خاك‌های كشاورزی می‌تواند اثرهای مضر فشردگی خاك بر رشد گیاه را كاهش داده و بخشی از مواد غذایی مورد نیاز گیاه را نیز تأمین كند. برای بررسی اثر تلفیقی مواد آلی و فشردگی خاك بر جذب برخی عناصر به‌وسیله ذرت، آزمایشی به‌صورت فاكتوریل و در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با دو عامل و سه تكرار انجام شد. عامل اول منبع و مقدار كود آلی شامل شاهد، كود دامی، كمپوست لجن فاضلاب و كمپوست پسماند شهری و هر یك از كودهای آلی در دو سطح 15 و 30 گرم در كیلوگرم خاك و عامل دوم فشردگی خاك (چگالی ظاهری خاك) در دو سطح 1.2 و 1.7 گرم بر سانتی‌متر مكعب بودند. برای انجام آزمایش، 10 كیلوگرم خاك داخل گلدان‌های ویژه‌ای از جنس پی‌وی‌سی ریخته و سپس بذرهای ذرت رقم سینگل كراس 704 كاشته شد. در پایان دوره رشد، شاخساره (اندام­ های هوایی) برداشت و غلظت­ های فسفر، پتاسیم، سدیم، آهن، روی، منگنز، كادمیم و سرب آن به‌روش خشك‌سوزانی تعیین شدند. نتایج نشان داد كه غلظت­ های كادمیم و سرب شاخساره ذرت در تیمارهای مختلف ناچیز بودند. غلظت­ های فسفر، پتاسیم، آهن، روی و منگنز شاخساره ذرت با مصرف كود دامی، كمپوست لجن فاضلاب و كمپوست پسماند شهری در هر دو سطـح فشردگی خاك به‌طور معنی­ داری افزایش یافتند ولی غلظت سدیم شاخساره تغییر معنی­ داری نكرد. فشرده شدن خاك غلظت فسفر، آهن، روی و منگنز شاخساره ذرت را به‌طور معنی­ داری كاهش داد ولی بر غلظت سدیم و پتاسیم شاخساره اثر معنی­ داری نداشت. مصرف كودهای آلی و افزایش مقدار مصرف آنها سبب كاهش اثرهای منفی فشردگی خاك بر جذب عناصر غذایی به‌وسیله ذرت شد. نتایج این تحقیق نشان داد كه برای بهبود تغذیه ذرت علوفه‌ای، مصرف 15 یا 30 گرم كمپوست لجن فاضلاب یا كود دامی یا كمپوست پسماند شهری بر كیلوگرم خاك می‌تواند در شرایط مشابه (فشرده و غیرفشرده) توصیه شود.