قالب‌هاي معنايي «خوردن» ازمنظرِ معناشناسيِ قالبي

The Verb “xordan” from the Perspective of Cognitive Linguistics

در اين پژوهش به‌بررسيِ فعل خوردن ازمنظرِ معناشناسيِ قالبي پرداخته شده است. در اين پژوهش كه پژوهشي توصيفي است، ابتدا با استفاده از چند منبع، افعال هم‌معنا با خوردن استخراج شد و تفاوت‌هاي آنها مورد بررسي قرار گرفت. سپس با استفاده از منابع متعددي، مانند پيكره همشهري، كتاب‌هاي الكترونيكي، وبلاگ‌ها و منابع قابل جستجو با رايانه و جملات ثبت‌شده توسط دانشجويان از محاوره‌هاي روزانه، رخدادهاي مختلفِ خوردن استخراج شد و ازمنظرِ معناشناسيِ قالبي مورد بررسي قرار گرفت. در اين پژوهش به‌دنبالِ پاسخ‌گويي به سوالات زير بوديم: چه تفاوتي بين فعل‌هاي مختلفي كه به انواع مختلف خوردن اشاره مي‌كنند وجود دارد؟ قالب‌هاي معناييِ مختلفِ فعلِ خوردن چيست؟ آيا اين قالب‌ها براي تبيينِ معناييِ باهم‌آيي‌هاي شامل اين فعل قابل استفاده‌اند؟ نتايج نشان داد تفاوت‌هاي نحوي، معنايي و كاربردشناختي، افعال هم‌معنا با خوردن را از هم متمايز مي‌كند. واكاويِ رخدادهاي فعل خوردن به يافتن 26 قالب معنايي براي اين فعل منجر شد كه برخي قابل دسته‌بندي و قرار‌گرفتن زير چتر قالب‌هايي كلي‌تر مانند قالب‌هاي هماهنگي و همزماني، درتماس‌قرارگرفتن و نابودي بودند. با استفاده از قالب‌هاي معناييِ يافته‌شده و برخي از ويژگي‌هاي معنايي اين قالب‌ها، چگونگيِ شكل‌گيريِ برخي از باهم‌آيي‌هاي شاملِ خوردن تبيين شد.

This paper focuses on a descriptive study of the verb “xordan” from the frame semantics view point. First synonyms of “xordan” were gathered and their differences were explained. Then using different sources such as Hamshahri corpus, some e-books, weblogs, documents and sentences -gathered from daily discussions, different occurrences of “xordan” were collected and studied based on frame semantics. The following questions were addressed in this study: What are the differences between the verbs referring to “taking something into the mouth” and “swallowing it”?; What are the different frames of “xordan”?; And can these frames be used for explaining the semantic aspects of compound verbs in Persian? Results of this study indicate that there are specific differences between synonyms of “xordan”. Occurrences of “xordan” reveal 31 frames for this verb which can be classified and hierarchically grouped. Using these frames, formation of some compound verbs is also explained.