تحليل كيفي محتواي كتاب‌هاي درسي هديه‌هاي آسمان از منظر امر به معروف و نهي از منكر

Qualitative content analysis of sky Gifts textbooks from the Amr-Bil-Ma’ruf and Nahi-Anil-Munkar perspective

هدف از اين پژوهش، بررسي چگونگي آموزش امر به معروف و نهي از منكر در كتاب‌هاي درسي هديه‌هاي آسمان و مقايسه آموزش‌ها در دوره ابتدايي تحصيلي مي‌باشد. روش انجام پژوهش، روشي تركيبي از نوع طرح اكتشافي است و بر روي كتاب‌هايِ هديه‌هاي آسمان، پايه‌هاي دوم و ششم ابتدايي انجام شده است. بخش اول پژوهش به صورت تحليل كيفي متن و به روش استقرايي انجام گرفته كه نتيجه آن شناسايي و استخراج هشت مولفه مرتبط با آموزش امر به معروف و نهي از منكر در كتاب‌هاي مورد نظر است. در بخش دوم پژوهش كه با استفاده از معيارهاي كشف‌شده از بخش اول و به صورت كمي انجام شده، نيز نتايج جالبي به دست آمده است؛ از جمله اينكه مولفه‌هاي اول و دوم در كتاب‌هاي مورد نظر، از فراواني بالايي برخوردارند و حجم زيادي از پيام‌هاي متنيِ مرتبط با آموزه امر به معروف و نهي از منكر، به آن‌ها اختصاص دارد. با استفاده از نتايج كيفي و كمي حاصل از اين پژوهش، مقايسه چگونگي آموزش امر به معروف و نهي از منكر در اين دو كتاب به‌خوبي صورت پذيرفته است. در نتيجه‌گيري كلي اين‌گونه مي‌توان بيان داشت كه علي‌رغم اينكه در متن اين دو كتاب، در هيچ بخشي به‌طور آشكار و مستقيم سخني از امر به معروف و نهي از منكر و آموزش آن‌ها برده نشده است، ولي به‌طور غيرمستقيم و با روندي متناسب با رشد ابعاد سني و عقلي دانش‌آموزان، آموزه ديني امر به معروف و نهي از منكر به‌خوبي آموزش داده شده است.

The purpose of this study was to examine the Amr-Bil-Ma’ruf and Nahi-Anil-Munkar instruction in sky gifts textbooks and comparing its instruction throughout elementary school level. It was a mixed methods research with exploratory design which was done on the2nd and 6th grades sky gifts textbooks as the research sample. The first phase of the study was done through qualitative content analysis and inductive method. The result of such analysis was identifying and extracting the eight components related to the Amr-Bil-Ma’ruf and Nahi-Anil-Munkar instruction in the above-mentioned textbooks. Indeed, the results obtained from the first phase were used as the criteria for quantitative measurements of the second phase of this study. Here, it was revealed that the first and second components were of high frequency and much of textual messages related to the Amr-Bil-Ma’ruf and Nahi-Anil-Munkar instruction were dedicated to them. In general, despite the fact that in no section of the two textbooks there has been no direct and clear discussion of the Amr-Bil-Ma’ruf and Nahi-Anil-Munkar, however, it has been instructed in accordance with the students’ cognitive development, implicitly.