نقش واسطه‌اي نگرش نسبت به رياضي و خودكارآمدي رياضي در رابطه بين ادراك از خوش‌بيني آموزشي معلم با پيشرفت رياضي دانش‌آموزان دوره متوسطه

The mediating role of attitude toward math and math self-efficacy on the relationship between the teachers’ perception of academic optimism with math achievement in Birjand high school students

هدف اين مطالعه بررسي نقش واسطه‌اي نگرش نسبت به رياضي و خودكارآمدي رياضي در رابطه بين ادراك از خوش‌بيني آموزشي معلم با پيشرفت تحصيلي درس رياضي است. بدين منظور 315 دانش‌آموز دوره متوسطه شهر بيرجند (133 دختر و 182 پسر) به روش خوشه‌اي چندمرحله‌اي به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌هاي خوش‌بيني آموزشي معلم وولفولك هوي، هوي و كورز (2008)، نگرش نسبت به رياضي آيكن (1978) و مقياس خودكارآمدي رياضي ليو، كويرالا و مي (2009) پاسخ دادند و درنهايت پيشرفت تحصيلي رياضي آنان از طريق نمرات رياضي پايان‌ترم دانش‌آموزان ارزيابي شد. داده‌هاي پژوهش با استفاده از روش تحليل مسير مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. مدل تحليل مسير نشان داد كه برازش مطلوبي با داده‌ها دارد. نتايج نشان داد كه اثر مستقيم ادراك از خوش‌بيني آموزشي معلم و نگرش نسبت به رياضي بر پيشرفت تحصيلي رياضي معنادار نيست، اما اثر مستقيم خودكارآمدي رياضي بر پيشرفت تحصيلي رياضي معنادار است. همچنين اثر غيرمستقيم ادراك از خوش‌بيني آموزشي معلم بر پيشرفت تحصيلي رياضي از طريق نگرش نسبت به رياضي و خودكارآمدي رياضي معنادار است. علاوه بر اين، اثر مستقيمِ نگرش نسبت به رياضي بر خودكارآمدي رياضي و اثر غيرمستقيم نگرش نسبت به رياضي بر پيشرفت تحصيلي رياضي از طريق خودكارآمدي رياضي از نظر آماري معنادار است. از يافته‌هاي اين پژوهش نتيجه‌گيري شد كه ادراك دانش‌آموزان از خوش‌بيني آموزشي معلم از طريق متغيرهاي واسطه‌اي ديگر يعني نگرش نسبت به رياضي و خودكارآمدي رياضي بر پيشرفت تحصيلي درس رياضي اثر دارد.

The purpose of this study was to investigate the mediating role of attitude toward math and math self-efficacy on the relationship between the teachers’ perception of academic optimism with math achievement. To do so, 315 high school students of Birjand (133 females and 182 males) were selected using multi-stage cluster sampling method. They completed attitudes toward math questionnaire (Aiken, 1978), the teachers’ perception of academic optimism questionnaire (woolfolk Hoy, Hoy & Kurz, 2008) and math self-efficacy scale (Liu, Koirala & May, 2009). Also, math achievement was assessed through math test grade of students at the end of the term. The data was analyzed using path analysis. The path analysis model showed a good fit to the data. The findings suggested that the direct effect of the teachers’ perception of academic optimism and attitudes toward math on math achievement is not significant, but the direct effect of the math self-efficacy on math achievement is significant. Findings also showed that the indirect effect of the teachers’ perception of academic optimism on math achievement through attitudes toward math and math self-efficacy is significant. In addition, the direct effect of the attitudes toward math on math self-efficacy is significant and the indirect effect of attitude toward math on math achievement through math self-efficacy is significant. It was concluded that the studentsʹ perceptions of teachers’ academic optimism through other mediated variables, i.e., the attitudes toward math and math self-efficacy in math achievement is effective.