عملكرد و اجزاي عملكرد دانه دو رقم جوي بهاره در شرايط تداخل ريشه و اندام هوايي يولاف وحشي (Avena fatua L.)

Grain Yield and Yield Components of Two Spring Barley Cultivars under Root and Shoot Interference of Wild Oat (Avena fatua L.)

به منظور بررسي تاثير تداخل اندام هوايي و ريشه يولاف وحشي بر روي عملكرد و اجزاي عملكرد دانه دو رقم جو بهاره آزمايش گلخانه اي بصورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملا تصادفي در سه تكرار در گلخانه دانشگاه تبريز اجرا شد. عامل تداخل بخش هاي مختلف گياهي شامل تداخل كامل اندام هاي هوايي و زير زميني، تداخل بين اندام هاي ريشه، تداخل بين اندام هاي هوايي، شا هد بدون تداخل كه شامل كشت خالص جو و يولاف وحشي در گلدان هاي مورد نظر بود، عامل تراكم جو شامل 2 و 4 بوته در گلدان، عامل تراكم يولاف وحشي شامل 2 و 4 بوته در گلدان و عامل رقم جو شامل دو رقم جنوب و كوير بودند. نتايج آزمايش حاكي از اين است كه تعداد پنجه در بوته، تعداد دانه در سنبله اصلي، تعداد دانه در سنبله فرعي، وزن هزار دانه، عملكرد بيولوژيك در بوته، عملكرد دانه در بوته و شاخص برداشت جو بهاره در تيمار تداخل اندام هوايي نسبت به شاهد اختلاف معني دار نداشت، ولي تيمار تداخل ريشه و تداخل كامل با شاهد تفاوت معني داري را نشان دادند. همچنين در كليه صفات ذكر شده رقم جنوب در تداخل اندام هوايي با تراكم 2:2 (جو جنوب : يولاف وحشي) بيشترين و رقم كويردر تداخل كامل با تراكم 4:4 (جوكوير : يولاف وحشي) كمترين مقادير را نشان دادند. رقم جنوب نسبت به رقم كوير برتري داشته و كمتر تحت تاثير تداخل يولاف وحشي قرار گرفت. ميزان افت در تداخل اندام هوايي، تداخل ريشه و تداخل كامل نسبت به شاهد عاري از علف هرز در رابطه با عملكرد دانه در بوته جو برابر با 03/8 ، 93/42 و 43 درصد بود. در مجموع يولاف وحشي بيشترين تاثير تداخلي خود را از طريق ريشه ها بر روي جو اعمال كرد و سبب كاهش رشد و افت عملكرد گرديد. در واقع سهم ريشه يولاف وحشي در اعمال رقابت بر روي جو به مراتب بيشتر از اندام هاي هوايي آن است.

In order to study the competitive effects and interference of above and below-ground of wild oat on grain yield and yield components of two cultivars of spring barely a greenhouse experiment as factorial based on complete randomized design with three replications was carried out in Tabriz University. The interference treatments included full interference, shoot interference, root interference and no interference as a control. Plant density factor included 2 and 4 plants of barely and wild oat per pot and third factor as two barely varieties (Jonob and Kavir). The result indicated that above-ground interference of wild oat had no significance difference with control treatment in number of tiller, number of seeds per primary spike, number of seeds per secondary spike, one thousand grain weight, biological yield per plant, grain yield per plant and harvest index of barely, but below-ground interference of wild oat and full interference showed significance difference with control. In all measured traits Jonob cultivar in 2:2 (Jonob: wild oat) density and Kavir cultivar in 4:4 density (Kavir: wild oat) had highest and lowest rate, respectively. Jonob cultivar had higher competitive ability than Kavir. Grain yield of barley in above, below and full interference decreased 8.13, 42.39 and 43 percent, respectively. Wild oat exerted the most competitive effects through the roots on the barely and reduced its growth and yield.