بررسي سازه‌هاي تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده در رفتار اهداي خون كارمندان

The assessment of the theory of planned behavior onblood donation behaviors of the staff

چكيده سابقه و هدف يكي از نيازهاي مهم بخش باليني، خون سالم مي‌باشد. علاوه بر اين، اهداي خون فوايد بسياري براي اهداكنندگان به همراه دارد. اين پژوهش با هدف، بررسي سازه هاي تيوري رفتار برنامه ريزي شده در رفتار اهداي خون كارمندان انجام شد. مواد و روش‌ها در اين مطالعه توصيفي، 280 نفر از كارمندان اداري شهرستان اراك به روش نمونه گيري تصادفي در سال 1393 انتخاب شدند. اطلاعات مورد نياز پيرامون مشخصات دموگرافيك و سازه هاي تيوري رفتار برنامه ريزي شده به وسيله پرسشنامه جمع آوري گرديد. سپس اين اطلاعات بين دو گروه اهدا كنندگان و غير اهدا كنندگان خون مقايسه شد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزار 20 SPSS و آزمون‌هاي آماري تي مستقل و مربع‌كاي استفاده شد. يافته‌ها حدود 56% از شركت كنندگان در اين مطالعه سابقه اهداي خون داشتند. گروه اهداكننده خون به طور معناداري داراي سن، سابقه خدمت و نمايه توده بدني بيشتري نسبت به گروه غير اهداكننده بودند. هم چنين مردان بيشتر از زنان خون اهدا كرده بودند(001/0 p < ). اما از نظر تحصيلات و وضعيت تاهل، دو گروه با هم تفاوت معناداري نداشتند. ميانگين آگاهي، نگرش، كنترل رفتاري درك شده و قصد در گروه اهداكننده خون به طور معنا داري بيشتر از گروه ديگر بود(001/0 p < ). نتيجه گيري اين تحقيق نشان داد كه سطح آگاهي، نگرش و كنترل رفتاري درك شده در گروه اهدا كنندگان خون به طور معنا داري بيش از ساير افراد است، لذا طراحي برنامه آموزشي با تاكيد بر اين سازه ها به خصوص در افراد جوان و زنان كارمند ضروري به نظر مي رسد.

Abstract Background and Objectives Safe blood is one of the important necessities of clinical settings. Furthermore, blood donation has many benefits for donors. The purpose of this study was to assess the theory of planned behavior on blood donation behaviors of the staff. Materials and Methods In this descriptive study, 280 administrative staff in Arak city were selected by random sampling in 2014. The required data about the demographic characteristics and theory of planned behavior were collected by questionnaire. The two groups of blood donors and non-donors were then compared. The data were analyzed with t-test, SPSS 20 and Chi-square. Results About 56 percent of the participants in this study were blood donors with only 14.3 percent being regular blood donors. The blood donor group was significantly higher than non-donor in age, years of service and body mass index. Moreover, blood donation rate in men was more than women (p < 0.001). There was no significant difference in education and marital status between the two groups. The mean of knowledge, attitude, perceived behavioral control and intention in blood donors was significantly higher than the other group. Conclusions The study showed that the level of knowledge, attitudes and perceived behavioral control in the blood donor group was significantly higher than the other. Therefore, it seems necessary to design training programs with emphasis on these constructs especially in young people and female staff.