آينده‌پژوهي مسايل ايران با روش تحليل ساختاري

Futures Studies of Iran’s Issues by Structural Analysis Method

پژوهش «آينده‏پژوهي ايران» با هدف تلاش براي شناسايي روندها، چالش‌ها و متغيرهاي احتمالي پيش‏رو با سامان‌دهي و جمع‏بندي نظرات شهروندان و خبرگان و سپس انعكاس آن به‏منظور ايجاد آمادگي لازم براي انواع آينده‏هاي ممكن، محتمل و مطلوب پيش‏روي جامعه ايران انجام شده است. به اين منظور مراحل چهارگانه روش‌شناسي شامل: 1. نظرسنجي عمومي براي شناسايي متغيرها، 2. رتبه‌بندي متغيرها توسط كارشناسان برگزيده، 3. برگزاري پنل خبرگان براي شناسايي اثرات متقابل متغيرها و 4. تحليل‌هاي آماري و نرم‌افزاري ماتريس اثرات متقابل انجام شده است. پس از شناسايي 100 متغير نخست، به‏منظور تحليل يكپارچه اثرات متقابل ميان متغيرها از روش «تحليل ساختاري» و نرم‏افزار ميك‏مك كه يكي از ابزارهاي «آينده‏نگاري استراتژيك» به حساب مي‏آيد، استفاده شده است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد هرچند «سرنوشت پرونده هسته‏اي» با اهميت‏ترين متغير پيش‏رو است، اما مهم‌ترين متغيرهاي ايران در سال 1394 كه هم‏زمان بيشترين تاثيرگذاري و تاثيرپذيري را بر ساير متغيرها دارند، عبارتند از: سرمايه اجتماعي، نزاع‌هاي سياسي جريان‏هاي قدرت و انتخابات مجلس شوراي اسلامي.

‘Iran’s futures studies’ research is accomplished to examine trends, challenges and probable variables ahead, by gathering and organizing citizens and experts’ viewpoints, then, representing it in order to make readiness for a variety of possible, probable and desirable futures ahead of Iran’s society. To achieve this purpose, four steps is took including of 1) general polls to identify variables, 2) rating variables by selected experts, 3) holding expert panels to identify cross impacts among variables, 4) software and statistical analyses of cross impact matrix. After identifying the first 100 variables, it is used ‘structural analysis’ method and MICMAC software considered one of the ‘Strategic Foresight’ tools, in order to integrated analysis of cross impacts among variables. Finding of this research indicate that the most significant variables of Iran in 1394sh (March 2015 – March 2016) having the most effectiveness and dependencies over the other variables simultaneously, include ‘Social Capital’, ‘Policital Conflicts of Power Flows’ and ‘Islamic Consultative Assembly Election’, though ‘the Destination of Nuclear File’ is the most paramount one ahead.