امكان استناد به موازين فقهي در جرم‌زدايي از اتانازي غير فعال

The possibility of invoking jurisprudential provisions for the decriminalization of passive euthanasia

ابتلا به بیماری‌هایی كه علم پزشكی تا كنون به درمان قطعی آن‌ها موفق نگردیده، از رخدادهای تلخ جامعه بشری است. از آنجا كه انجام اقدامات درمانی ناكارآمد برای این گروه بیماری‌ها، افزون بر تحمیل هزینه زیاد بر خانواده بیمار، تأثیر خاصی بر بهبود بیمار نداشته، تنها بر طول عمر وی اندكی می‌افزاید كه خود آرامش روانی بیمار و بستگان او را با خطر جدی مواجه می‌سازد؛ اقدام به اتانازی به‌وسیله ترك اقدامات درمانی جهت تسریع و سهولت مرگ این اشخاص، موجه به نظر می‌رسد. هدف از این پژوهش تببین روایی فقهی و تلقی غیر مجرمانه از این شیوه سلب حیات است، به‌ویژه آن‌كه برخی از فقیهان بر تأثیر وجود انگیزه احسان در نفی مسئولیت از فردی كه با رفتار ایجابی به سلب حیات از دیگری مبادرت ورزیده است، تصریح كرده‌اند. این تحقیق به روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع كتابخانه‌ای انجام شده است. پس از تبیین مفاهیم اصلی بحث، آراء فقیهان در ارتباط با موضوع، مورد تحلیل و واكاوی قرارگرفته و سرانجام دیدگاه منطبق با فرضیه پژوهش ترجیح داده شده است. سلب حیات از بیماران مشرف به موت از طریق ترك اقدامات درمانی (اتانازی غیرفعال) به لحاظ فقهی بر هیچ عنوان مجرمانه‌ای منطبق نیست و هیچ مسوولیت كیفری را برای مشاركت كنندگان در اقدام به آن به دنبال ندارد.

Suffering from those diseases which medical sciences have still failed to cure are some of the bitter events of human society. The ineffective treatments administered for these groups of diseases have been imposing heavy costs on patient’s families. These have often resulted in no major improvement of the patients’ overall well-being, only slightly increasing the life span of the patients which in turn seriously challenges the psychological comfort of the patients and their relatives. Carrying out euthanasia by withholding medical treatment measures with the purpose of facilitating the death of these patients seems to be a justified action. The present research aims at explaining the jurisprudential validity and the non-criminal understanding regarding this type of taking life; especially since some jurists have emphasized the impact of benevolent motives rejecting the liability of the individual taking the life of another on the basis of his positive intentions. The study adopts a descriptive analytical method based on the application of library resources. After explaining the basic concepts related to the discussion, the opinions of the jurists in relation to the issue were investigated and analyzed. Eventually, the view consistent with the hypothesis of the study was supported. In a jurisprudential perspective, taking the life of the patients near death through withholding treatment measures (passive euthanasia) is not consistent with any criminal action, thus no criminal liability can be imposed on its participants.