بررسي برخي شاخص‎هاي رويشي مؤثر در گزينش گونه‌هاي وليك توسط پروانه ليسه (Hyponomeuta padella ) در جنگل‎هاي بازفت

Hawthorn preference of orchard ermine, Hyponomeuta padella in Bazoft forests

    تنش­های محیطی اعم از خشكسالی و چرای مفرط دام باعث هجوم انواع آفات به درختان در جنگل‌‌‌های زاگرس مركزی شده است. به‎منظور ارزیابی رفتار میزبان‌گزینی پروانه لیسه زالزالك (Hponomeuta padella) شش رویشگاه آلوده با شیب، جبهه و ارتفاعات مختلف از سطح دریا در جنگل‎های بازفت در زاگرس مركزی انتخاب شدند. نمونه‎برداری در ماه­های خرداد و تیر سال 1391 انجام شد. سطح هر رویشگاه به پلات­های بزرگ یك هكتاری تقسیم شد و علاوه بر شرایط رویشگاه و جنگل، ابعاد و مشخصه‌های رویشی درختان ولیك در پلات­ها، شامل تراكم جنگل و همچنین درختان ولیك، قطر برابر سینه، ارتفاع، فاصله میان گره‎‌های سرشاخه‌ها، تقارن تاج و شدت آلودگی درختان به آفت لیسه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد كه عدم تقارن تاج درخت به واسطه ابتلای درختان ولیك به آفت رخ نمی‌دهد، ولی رشد بین‌گره‌ای سرشاخه‌ها افزایش می‌یابد. بر اساس این نتایج، به طور قطع می‌توان علت اصلی ترغیب‌كننده شیوع آفت در جنگل‌های بازفت را تراكم درختان ولیك و همین‌طور نسبت تعداد این درختان به گونه اصلی یعنی برودار (Quercus brantii) اعلام كرد. حداقل تعداد ١٠ اصله درخت ولیك در هكتار و یا این كه دست‌كم یك سوم درختان جنگل را شامل شوند، برای استقرار تراكم بالای آفت لازم می‌باشد. نتایج این تحقیق می­تواند در شناسایی مناطق آلوده به لیسه زالزالك و تعیین عوامل مؤثر در افزایش شدت آلودگی آفت در جنگل‌های بازفت كمك شایانی كند.

    Pests infestation increase in central Zagros has been catalyzed by the environmental stresses such as drought and overgrazing. To assess host preference behavior in orchard ermine Hyponomeuta padella L., six infested forest sites with topological feature variation in Bâzoft region in central Zagros were selected. Sampling was conducted in the months of June and July 2012. Each site was divided into one-hectare plots and pest infestation density, larva web thickness; tree density as well as hawthorn features (diameter at breast height, height, intercalary growth and crown asymmetry) were measured. We found no relation between infestation rate and crown asymmetry, but pest attack significantly increased by twig’s intercalary growth. Based on these results, hawthorn density and hawthorn to oak ratio were the main factors affecting pest outbreak in Bâzoft. A minimum number of 10 hawthorn trees per hectare (one third of tree cover) are enough for pest establishment in a given area. The results of this study could be used t0 identify pest infected areas and determine factors affecting the severity of pest infestation in Bâzoft forests.