بررسي ميزان خسارت پروانۀ دم چنگالي بزرگ صنوبر .Lep.: Notodontidae) (Cerura) vinula L). روي گونه ها و كلن هاي مختلف صنوبردر بجنورد

Damage analysis of Dicranura (Cerura) vinula L. (Lep.: Notodontidae) on ten native and exotic poplar clones in Bojnord, Iran

پروانۀ دم چنگالی بزرگ صنوبر(L. ( Cerura vinulaیكی از آفات مهم برگخوار درختان صنوبر در بجنورد بشمار می­آید. طی سالهای 1384 و1385 خسارت این آفت روی 10 كلن صنوبر كه در قالب طرح بلوكهای كامل تصادفی در ایستگاه كهنه كن بجنورد كاشته شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. به­این منظور تعداد 9 اصله نهال در وسط هر كرت آزمایشی انتخاب گردید و از اوائل بهار تا اواخر تابستان به فاصلۀ هر 15 روز یكبار نمونه­برداری روی آنها صورت گرفت. در هر نوبت نمونه­برداری تعداد 4 شاخۀ 50 سانتی متری از جهات چهارگانۀ جغرافیایی هر نهال، در ارتفاع قطر برابر سینه به­طور تصادفی برداشت گردید. در ابتدا میانگین سطوح خورده شده برگها به تفكیك هر برگ بر حسب درصد تخمین زده شد و بعد میانگین سطوح خورده­شدۀ برگها به‌ازای هر شاخه، نهال و نهایتاٌ میانگین نهالها در هر كرت آزمایشی محاسبه گردید. داده­های بدست­آمده با استفاده از نرم افزارSAS  مورد تجزیه آماری قرار گرفت و میانگین ها با آزمون چنددامنه­ای دانكن مقایسه گردیدند تجزیۀ واریانس داده­های بدست­آمده از خسارت این آفت در سال 1384 تفاوت معنی­داری بین گونه­ها و كلن­های صنوبر نشان نداد. بر اساس نتایج تجزیۀ واریانس داده­ها در سال 1385، تفاوت بین كلن­ها در سطح یك­درصد معنی­دار بود. گروه­بندی میانگین‌های خسارت (آزمون دانكن) در سطح یك­درصد نشان داد كه در بین كلن‌های صنوبر در سال 1385، بیشترین میزان خسارت این آفت به كلن P. x. euramricana 561.41 وارد شد. در این بررسی دو كلن Populus alba BeshgardashوPopulus deltoides. 69.55در بین كلن­ها كمترین میزان خسارت به این آفت را نشان داده و كلن Populus alba 44.9 فاقد خسارت بود.    

C. vinula  is considered an important pest of poplar plantations in Bojnord region of Iran . Activity of the pest has been occurred on native and exotic species and clones of poplar. In this survey, we examined  damage of  C. vinula on 10 native and exotic poplar clones on three year seedlings in Bojnord Research station. A randomized complete block design with 3 replication was applied. Each experimental plot includes 25 poplar seedlings, but we  examined the nine seedlings placed in the middle of each plot. Surveys were carried as percent damage on leave(feeding rate) at 15 days interval starting end of March until the end of September. Data were analyzed by SAS program and the average of damage on treatments was compared by Duncan means test . Based on the obtained results in 1996, there is significant differences among tested clones (α=1%). The highest damage was seen on Populous x. euramericana561.41 clone ,but the least were seen on P.alba Beshghardash (a native clone of the region) While P.deltoides 69.55 . and  P.alba 44.9 clons were Completely immune to the pest.