بررسي عوامل مؤثر در ميزبان‌يابي مگس Dip. : Tachinidae) Pales murina) پارازيتوييد پروانه برگخوار كنار (Thiacidas postica)

Factors affecting host finding ability of Pales murina (Diptera : Tachinidae), a Parasitoid of Thiacidas postica on jujube trees

مگس Mesnil  Pales murina از مهمترین عوامل كنترل‌كننده طبیعی پروانه برگ‌خوار كنارThiacidas postica  Walker (Lep.: Noctuidae) در استان‌های جنوبی ایران می‌باشد. تخم‌‌های این مگس در زیر برگ‌های تازه درختان گذاشته می‌شود. لاروهای سنین چهارم و پنجم میزبان پس از بلعیدن تخم‌های مگس، پارازیته می‌شوند. این تحقیق به منظور تعیین عوامل مهم مؤثر روی جهت‌یابی، جستجوگری و پیدا كردن میزبان توسط این گونه‌ی پارازیتویید انجام شد كه تخم‌های خود را روی میزبان قرار نمی‌دهند. برای این منظور از دستگاه بوسنج استفاده شد. برای انجام آزمایش‌ها از طرح كاملا تصادفی با 4 تیمار شامل: لارو میزبان در حال تغذیه از برگ درختان كنار، برگ‌های قطعه قطعه شده درختان كنار، برگ‌های سالم درختان كنار و لارو میزبان به تنهایی در10 تكرار و با 10 مگس P. murina ماده آماده تخم‌گذاری انجام گردید. آزمایش دیگری با 4 تیمار (شامل برگ سالم، برگ بریده شده، لارو تنها و لارو با مدفوع) و 4 تكرار انجام شد. تجزیه و تحلیل آزمایش‌ها با استفاده از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها با آزمون چند دامنه‌ای دانكن انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده‌ی تفاوت معنی‌دار در سطح احتمال 5 درصد بین تیمار لارو میزبان در حال تغذیه از برگ درختان كنار و بقیه تیمارها می‌باشد. همچنین تیمار برگ‌های درختان كنار بریده شده و تیمار لارو میزبان به تنهایی با هم اختلاف معنی‌داری نداشته اما با تیمار برگ سالم درختان كنار اختلاف معنی‌دار در سطح 5 درصد نشان داد. نتایج تجزیه واریانس آزمایش دوم اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال 5 درصد بین تیمار لارو با مدفوع و دیگر تیمارها نشان داد. بین تیمار برگهای سالم و تیمار لاروهای تنها، اختلاف معنی‌داری دیده نشد و كمترین تأثیر را در جلب پارازیتویید داشتند. نتایج این تحقیق بر این موضوع دلالت دارد كه رابطه پارازیتویید با میزبان یك رابطه ساده نبوده و مگس‌های ماده P. murina تركیبات متصاعد شده از درخت كنار كه ناشی از خسارت لارو پروانه برگ‌خوار كنار می‌باشند را تشخیص داده و بطرف آن جلب می‌شوند و در اطراف لاروها و محیط اطراف تخم‌گذاری می‌كنند.    

The tachinid fly, Pales murina Mes. is a larval parasitoid of jujubetree (Ziziphus sp.) defoliator, Thiacidas posticaWalker (Lep.: Noctuidae) in south of Iran. The parasitoid eggs are laid on lower surface of fresh leaves. Third and fourth instars of the host larvae are parasitic after ingesting the parasite eggs. The study was conducted to determine the affecting factors on orientation, seeking and finding the host by the parasitoid using a 4-wats olfactrometer designed by authors. The first experiment was conducted in a completely randomized design with four treatments and 10 replications each using 10 gravid females. The treatments consisted of 1- individual larva feeding on leaves, 2- individual larvae, 3- shredded leaves and 4- whole leaf sample. Results showed a significant difference between numbers of females attracted to the treatments of larvae feeding on leaves and other treatments. Although no significant difference was found between the two treatments of shredded leaves and individual larvae, they attracted more flies than the treatment of whole leaves. The second experiment was conducted in four replicates and treatments including the above treatments except for the replacing a single larvae with feces instead of larvae feeding on leaves. The results of this experiment showed a significant difference between the number of females attracted to the treatment of larvae with feces and the other treatments. However, no significant difference was observed between the single larvae and whole leaves treatments. It can be concluded that the parasitoid is attracted to host tree and pest larvae by chemical volatiles emanated from damaged leaves.