بررسي وضعيت واردات چوب و راهكارهاي تسهيل آن در ايران

A study on wood import situation and solutions to facilitate it in Iran

درحال حاضر به دلیل منابع ناچیز جنگل‌های قابل بهره‌برداری، سطح اندك زراعت چوب و نیاز روزافزون صنایع چوب وكاغذ به مواد سلولزی و چوبی، واردات انواع مختلف چوب‌آلات به‌منظور صیانت از جنگل‌ها و تأمین نیاز صنایع چوب كشور، و نیز رفع موانع غیر فنی موجود بر سر راه آن، از ضروریات غیرقابل اجتناب می‌باشد. از آن‌جا كه گونه‌های مختلفی از آفات خطرناك غیربومی می‌توانند به‌همراه چوب وارد كشور شده و موجب خسارت‌های غیرقابل جبرانی شوند، تدوین و ابلاغ ضوابط فنی و علمی قرنطینه‌ی نباتی و رعایت كامل آن از سوی واردكنندگان میتواند در جلوگیری از ورود این آفات تأثیر تعیین‌كننده‌ای داشته باشد. این‌ مهم بدون مطالعه‌ی دقیق و تحقیق در ابعاد گوناگون و ناشناخته‌ی آن مقدور نیست، امری كه در كشورهای اروپایی، چین، ژاپن، كره‌ جنوبی، استرالیا، نیوزیلند، آمریكای شمالی و برخی كشورهای دیگر، به‌خوبی صورت گرفته است. ضوابط و مقررات فعلی قرنطینه‌ی چوب‌‌آلات عمدتاً بر پایه‌ی استانداردهای بین‌المللی و نتایج تحقیقات سایر كشورها تدوین و تنظیم شده است. به‌منظور روان‌سازی و تسهیل واردات چوب‌آلات به كشور، باید تجدیدنظر و اصلاحات لازم در این ضوابط، براساس نتایج مطالعات و یافته‌های تحقیقات بومی، صورت گیرد. تعیین اولویت‌های تحقیقاتی، تشكیل گروه‌های زبده‌ی علمی از محققان و استادان مربوطه در كشور و اهتمام برای انجام تحقیقات پایه و كاربردی، روشن‌سازی نقاط كور و پاسخ به سؤالات كلیدی در مورد شرایط و ضوابط قرنطینه‌ای واردات، كه بسترساز تدوین دستورالعمل‌های فنی و علمی در این زمینه می‌باشند، از ضرورت‌هایی است كه باید با برنامه‌ریزی و هدایت مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع كشور و مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشكی كشور با همكاری سایر مؤسسات تحقق یابد. بدیهی است این امر موجب تسهیل واردات و در عین حال حفظ اصول فنی و علمی قرنطینه خواهد شد. در این بررسی سعی شده است پس از مروری بر وضعیت منابع چوب، ظرفیت تولیدی صنایع مربوطه و نیاز كشور به واردات چوب‌آلات، به نقش چوب، بخصوص پوست آن در انتشار آفات قرنطینه‌ای، در كشور وارد‌كننده، پرداخته شود. آنگاه پس از تأكید بر لزوم رعایت ضوابط قرنطینه‌ی نباتی در واردات چوب‌آلات، به مشكلات و محدودیت‌هایی كه این ضوابط برای صنایع چوب و كاغذ ایجاد نموده است، اشاره شده است. در ادامه، ضمن تشریح دلایل عدم امكان حذف این ضوابط، اجتناب‌ناپذیر بودن آنها، كه براساس اصول فنی و علمی وضع شده‌اند و ضرورت و امكان روان‌سازی واردات چوب‌آلات از طریق تجدیدنظر و اصلاحات ضوابط موجود بر پایه‌ی دانش بومی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در پایان فهرست برخی از اولویت‌های تحقیقات بومی در زمینه‌ی قرنطینه‌ی چوب آمده كه نتایج آنها می‌تواند در تنظیم و اصلاح ضوابط و مقررات قرنطینه‌ی چوب، با دو رویكرد تأمین سلامت و بهداشت نباتی و نیز روان‌سازی واردات چوب مؤثر باشد.    

Nowadays as a result of low amount of harvestable forest products, low areas of wood plantation and increasing need of wood industry to wood and cellulose products, importing wood and its different products has become one of the unavoidable necessities in order to protect forests and answer the need of wood industries. As different species of important non-native pests can inter the country with wooden products and cause severe damage, preparing and introducing scientific and technical quarantine rule for importing plants and regarding them by wood importers can play an important role in preventing the pests to inter the country. This fact can not be done without careful study and research, something that is now perfectly done in European countries, North America, China, Japan, South Korea, Australia, New Zealand and some other countries. The current quarantine rules for importing wood and wooden products in Iran are mainly planed based on international standards and results of the researches carried out in other countries. In order to facilitate importing wood and wooden products to the country, some revisions and corrections have to be done in the rules based on native researches and studies. Determination of research priorities, forming skilled scientific research groups including native professionals and researchers and trying to perform basic as well as applied researches to clear the dark points and answering the main questions and solving problems of quarantine rules of importation can be done primarily to prepare a proper field to write and compile scientific and technical rules. Such affairs are among the duties that should be taken care of by responsible authorities such as Research Institute of Forests and Rangelands of Iran as well as Iranian Research Institute of Plant Protection. It is clear that these affaires will end to facilitate importation and also protect the basic principals of plant quarantine rules. In this article after a review of wood resources, product capacity of related industries and need of the country to wood importation, role of wood and wooden products in dispersing quarantine pests in the importer country will be considered; then after emphasis on importance of observing and regarding plant quarantine rules in importing wood products, problems and limits of the current rules have been studied. Necessity of revision and correction of the current rules based on native researches and knowledge have been discussed and in the end a list of some priorities in native research that should be done to improve quarantine rules of wood and its products have been mentioned that their results affect and revise plant quarantine rules and facilitate importation of wood and its products as well s protection of plants and plantsʹ health care.