بررسي برخي از ويژگي‌هاي زيستي پروانه برگ‌خوار (Ennomos quercinaria (Lep.: Geometridae در مازندران

Some biological notes on Ennomos quercinaria (Lep.: Geometridae) in Mazandaran

جنگلهای مازندران با اهمیت‌ترین جنگلهای اقتصادی ایران هستند كه گونه‌های صنعتی بلوط، راش، ممرز، افرا، شمشاد و توسكا در آن یافت می‌شود. این گونه‌های درختی با ارزش در سالهای اخیر مورد حمله پروانه برگخوار Ennomosquercinaria (Lep.:Geometridae) قرار گرفته است. تغذیه شدید لاروها از برگ این درختان، موجب بی‌برگ شدن بسیاری از این درختان شده است. علاوه بر خسارت مستقیم وارد شده توسط لاروها به درختان، این آفت زیبایی طبیعی پارك‌ها را با بی برگ كردن و نیز ریزش فضولات لاروی از بین می‌برد. جهت مطالعه زیست‌شناسی آفت، پارك جنگلی شهید زارع انتخاب گردید وطی سالهای 80-1379 به‌صورت هفتگی نمونه‌برداری بعمل آمد. در آزمایشگاه تخم، لارو و شفیره آفت جدا گردید و سپس در ظروف پلاستیكی به‌صورت مجزا پرورش داده شدند. در طی نمونه‌برداری مشخص شد كه حشرات كامل در اردیبهشت‌ماه ظاهر شده و جمعیت آن در اوایل دهه دوم خرداد ماه به اوج می‌رسد. حشرات كامل شب‌پرواز بوده و به نور جلب می‌شوند. حشرات ماده تخمهای خود را روی تنه، شاخه و همچنین دیوارهای ساختمان قرار می‌دهند. تعداد تخم در دسته‌های متعدد متفاوت است و حداكثر تا 280 عدد روی تنه بلوط شمارش شده است. در تشریح بدن حشرات ماده، تا 200 عدد تخم زیر بینو‌كولر شمارش گردید. تخمها به‌رنگ سبز تیره می‌باشند. آفت به‌صورت تخم زمستان را سپری می‌سازد. در اواخر زمستان و اوایل بهار مصادف با باز شدن برگهای درختان، تخمها تفریخ می‌شوند. لاروها در اواسط اردیبهشت‌ماه در لابلای برگها و زیر پوست درختان به شفیره تبدیل می‌شوند. این آفت یك نسل در سال دارد. از آنجائی‌كه این آفت در مرحله تخم‌گذاری به نور جلب می‌شود، در سالهای طغیانی با نصب چراغ همراه با پرده‌های سفید در مناطق آلوده و شكار انبوه حشرات كامل از بهترین راه‌های كاهش جمعیت آفت است.    

The forests of Mazandaran are the most economically important forests in Iran, comprising many industrial trees such as oak, beech, hornbeam, maple, alder and iron wood. Recently, these valuable trees have been subjected to attack by Ennomos quercinaria (Lep.: Geometridae). Because of severe larval feeding many trees showed early defoliation. In addition to direct damage caused by the larvae on trees in parks, the pest reduces natural beauty of the site by early defoliation and fall down of larval residues.To study the life cycle of the pest, biweekly samples were taken from infested trees at Shahid Zareh Park during 2000-2001. Eggs, larvae and pupae were reared in the laboratory. Adult insects emerged from pupae in April and their population peak occurred in May. Females lay eggs on trunks, branches as well as building walls. Number of eggs in each egg mass varied and the largest number were 280 on trunk of oak. Mean number of eggs was up to 200 by dissecting adult females. Eggs are dark green. This pest hibernates as egg. The overwintered eggs hatch at the beginning of spring. Pupation occurs in the inner fold of the host plant leaves and tree trunks.The pest has one generation per year. Mass trapping of adult insects, using light trap is the best way to keep pest population down.