بررسي عوامل شكل گيري سرريزهاي فناورانه حاصل از سرمايه گذاري مستقيم خارجي در مناطق آزاد ايران

Investigation of Formation Factors of Technological Spillovers resulted from Foreign Direct Investment in Iran,s Free Regions

سرريزهاي فناورانه، همواره به عنوان يكي از مهمترين آثار سرمايه گذاري مستقيم خارجي در سطح اقتصاد خرد مطرح بوده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا موضوع ايجاد سرريزها و عوامل تعيي نكننده آن ها در مناطق آزاد مورد مطالعه قرار بگيرد. با توجه به شرايط مناطق آزاد ايران، سرريز فناورانه در قالب پيوندهاي عمودي به عنوان متغير وابسته پژوهش و عوامل موثر بر سرريز فناورانه شامل انجام فعالي تهاي تحقيق وتوسعه، وجود نيروي انساني متخصص و ماهر، دسترسي به فناوري اطلاعات و ارتباطات، و وجود مراكز ارايه خدمات علمي و فني به عنوان متغيرهاي مستقل انتخاب شدند. جامعه پژوهش را كارشناسان شاغل در شركت هاي سرمايه گذار خارجي در مناطق آزاد ايران تشكيل دادند. ابزار جمع آوري داد هها، پرس شنامه بود و روش حداقل مجذورات جزيي براي آزمون فرضيه ها به كارگرفته شد. نتايج نشان دادند كه تمامي عوامل يادشده بر ارتقا پيوندهاي عمودي در مناطق آزاد كشور تاثير مثبت و معنا داري دارند.

Technological spillover at the micro level has always been one of the main works of foreign direct investment. In this article, the subject of spillovers and determinant factors is tried to be studied in the free zones. According to the conditions of the free zones of Iran, technological spillovers in the form of vertical links as the dependent variable and the factors that determine technological spillovers, including: research and development activities, the presence of qualified and skilled human resources, access to information and communication technologies, and service centres of scientific and technical research were selected as independent variables. Due to the limited number of statistical samples, the foreign investor companies in the free zones of Iran, the method of partial least squares (PLS) is used to test hypotheses. At the end it showed that all these determinant factors have a positive and significant impact on promotion of the vertical links in the free zones of the country.