بررسي مقايسه‌اي فراشناخت و رابطه ي آن با پرخاشگري در معتادان به مواد مخدر، در حال ترك و افراد غيرمعتاد

مقدمه: اين پژوهش، مقايسه‌ ي فراشناخت و رابطه ي آن با پرخاشگري در معتادان، معتادان در حال ترك و غيرمعتادان است. روش: در اين مطالعه ي علي- مقايسه‌اي و همبستگي، 62 معتاد به مواد مخدر ، 51 معتاد درحال ترك و 96 فرد غيرمعتاد، به روش دردسترس انتخاب شدند و به وسيله ي پرسش نامه ي فراشناخت 30 سوالي و پرسش نامه ي پرخاشگري اهواز (زاهدي فرد،1379) آزمون شدند.يافته‌ها: تحليل واريانس چندمتغيره نشان داد كه بين ميانگين نمرات افراد معتاد در حال ترك و غيرمعتاد در زيرمقياس باورهاي منفي در مورد كنترل ناپذيري و خطر (02/.P < و65/3 F=)، باورهاي مربوط به اطمينان شناختي (0001/. P < و27/9 F=) و نياز به كنترل افكار (0001/. P < و51/14 F=)و مقياس كل فراشناخت (001/. P < و96/9 F=) تفاوت معنا‌داري وجود دارد. همچنين تمام مولفه‌هاي فراشناخت در هر سه گروه با پرخاشگري رابطه ي مثبت و معنا‌دار (0001/. و 05/.) نشان داد. نتايج تحليل رگرسيون چند-متغيري نشان داد كه 08/ درصد از واريانس رفتار خشم و عصبيت، 10 درصد از رفتار كينه توزي و لجاجت، 12 درصد از رفتار توهين و تهاجم و 13 درصد از رفتار پرخاشگري كلي با فراشناخت تبيين مي شود. نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش نشان داد كه فراشناخت درافراد مبتلا به سو مصرف مواد مخدر، ضعيف‌تر از افراد سالم است. همچنين افزايش ميزان ناهماهنگي فراشناختي بر شدت پرخاشگري مي افزايد. اين نتايج، در پيشگيري و درمان اعتياد و رفتارهاي پرخاشگرانه، تلويحات مهمي در پي دارد.

Purpose: The aim of this study was to compare metacognition and its relationship with aggression among drug addicts, drug-quitting addicts, and non-addicts. Methods: In this causal-comparative and correlational study enrolled 62 drug addicts, 51 individuals in addiction-quitting stage, and 96 no- addicts through convenience sampling. Subjects were investigated by the metacognition questionnaire (MCQ-30) and the Ahvaz Aggression Questionnaire. Results: Multivariate analysis of variance demonstrated significant differences in the mean scores of drug-quitting addicts and non-addicts in negative beliefs subscale related to uncontrollability and risk (F=3.65, P < 0.0001), beliefs related to cognitive confidence (F=9.27, P < 0.0001), beliefs about the need to control thoughts (F=14.51, P < 0.0001), and the total measures of metacognition (F=9/96, P < 0.0001). Also, all the components of metacognition across the groups were found to have a significant positive correlation with aggression (P < 0.0001 and 0.05, respectively). Multivariate regression analysis results showed that 0.08% variance in behavior of anger and nervousness, 10% variance in behavior of malice and obstinacy, 12% and 13% variance in insulting and offensive behaviors as well as aggressive behaviors would could generally be explained through metacognition. Conclusion: Our findings suggested that drug addicts tend to have a weaker metacognition as compared to non-addicts. The increase in the intensity of aggression was shown to be related to the increased cognitive dissonance. Such results retain important implications in the prevention and treatment of addiction and aggression