تأثير اسانس‌هاي آويشن باغي (Thymus vulgaris L.) و اكاليپتوس (Eucalyptus globulus Labill.) بر رشد، گلدهي و فعاليت آنزيم پراكسيداز در گلايول

Influence of thyme (Thymus vulgaris L.) and eucalyptus (Eucalyptus globulus Labill.) essential oils on growth, flowering and peroxidase activity of gladiolus

گلایول یكی از مهمترین گیاهان زینتی است كه تولید آن به‌وسیله بیماری قارچی پوسیدگی فوزاریومی تهدید می‌شود. اسانس گیاهان آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و اكالیپتوس (Eucalyptus globulus Labill.) به‌عنوان جایگزینی برای قارچ‌كش‌های شیمیایی برای ضدعفونی پداژه‌ها توصیه شده‌اند، اما تاكنون بررسی قابل توجهی در مورد اثرات این اسانس‌ها بر ویژگی‌های رویشی و گلدهی گلایول در شرایط گلخانه یا مزرعه انجام نشده‌است. به این منظور، پداژه‌های گلایول قبل از كاشت در اسانس آویشن باغی در غلظت‌های 1000، 2000 و 3000 پی‌پی‌ام، اسانس اكالیپتوس در غلظت‌های 2000، 4000 و 6000 پی‌پی‌ام و آب مقطر (شاهد) به مدت 14 ساعت خیسانده شدند. نتایج نشان داد كه اسانس آویشن باغی در غلظت ppm1000 موجب افزایش تعداد برگ و گلچه، افزایش طول ریشه، تسریع گلدهی و افزایش تولید پداژه و پداژك شد. دیگر تیمارها موجب تأخیر جوانه‌زنی و گلدهی و كاهش معنی‌دار درصد جوانه‌زنی، ارتفاع و تعداد برگ، طول ریشه و كلروفیل شدند. تیمار با اسانس اكالیپتوس در غلظت‌های بیشتر از ppm2000 اثرات منفی بسیاری بر گلایول داشت، به‌طوری كه در غلظت ppm6000 مانع جوانه‌زنی پداژه‌ها و در غلظت ppm4000 مانع گلدهی شد. فعالیت آنزیم پراكسیداز پداژه بعد از تیمار با هر دو نوع اسانس افزایش یافت اما با روندی متفاوت ادامه یافت. فعالیت این آنزیم در طول دوره رویشی در پداژه‌های تیمار شده با آویشن همچنان در سطح بالا باقی ماند، اما در پداژه‌های تیمار شده با اكالیپتوس به میزان قابل توجهی كاهش یافت.

This experiment was done to investigate effect of Thyme (Thymus vulgaris L.) and Eucalyptus (Eucalyptus globulus Labill.)essential oils on gladiolus. Gladiolus is one of the most important ornamental plants whose production is threatened by Fusarium corm rot. Essential oils of Thyme and Eucalyptus are recommended as alternative for chemical fungicides for corms disinfection, but there is not considerable investigation about potential effects of these essential oils on growth and flowering of gladiolus in the greenhouse or field conditions. For this purpose, gladiolus corms were soaked at three concentrations of essential oils of Thyme (1000, 2000 and 3000 ppm) and Eucalyptus (2000, 4000 and 6000 ppm), and distilled water (control) for 14 hours before planting. The results showed that Thyme treatment at 1000 ppm increased the number of leaf and floret, root length, corm and cormlet production, and accelerated flowering. Other treatments delayed the sprouting and flowering time and significantly decreased sprouting percentage, height and number of leaves, root length, and chlorophyll content. Eucalyptus essential oil at concentrations more than 2000 ppm had negative effects ongladiolus, so that corm sprouting and flowering were inhibited at 6000 ppm and 4000 pp, respectively. Peroxidase enzyme activity increased after treatment with both essential oils but with a different trend. The activity of this enzyme in corms treated with thyme remained at a high level during the growth period; however, in corms treated with eucalyptus it was decreased significantly.