بررسي تطبيقي حماسه در شعر متنبّي و فردوسي(مطالعه موردي: تصوير گرد و غبار جنگ)

Comparative study of the epic in the poems of Motanabbi and Firdausi (Case Study: the image of dust in the war)

فردوسي و متنبي هردو در آثار جاودان خود، تصاوير بديع و خيال انگيزي از عظمت گرد و غبار سپاهيان آفريده‏اند كه از زواياي مختلف قابل تامل است. هر دو شاعر براي ترسيم عظمت گرد و خاك از مضامين و تصاوير مشترك استفاده كرده‏اند. اين اشتراك در تصاوير و مضامين به اشكال مختلف ازجمله توارد، استفاده از الگوهاي كليشه‏اي، تاثيرپذيري فردوسي از شعر متنبي يا شاعران قبل از او قابل تفسير است. با مقايسه اين تصاوير مشترك، اهداف اين دو شاعر در صورتگري معلوم مي‌شود و قدرت پرواز هر يك در آسمان خيال مشخص مي‏گردد. فردوسي خود را در مقابل مردم كوچه و بازار مي‏بيند. به اين سبب با هدف خلق حماسه براي تاثيرگذاري در مردم و ايجاد روح مقاومت و وحدت ملي، تصاويري كوتاه، روشن و كوبنده و پرشور مي‏آفريند. در عوض متنبي با انگيزه كسب رضايت ممدوح و رقابت با شاعران دربار سيف الدوله، در اشعار خود به استعاره و تصاوير پيچيده و چند لايه متوسل مي‏شود.

Both Ferdowsi and Motanabbi, in their immortal works, have created innovative and imaginative images of grandeur dust which can be considered from different perspectives. Both poets have used the same themes and images to illustrate the magnitude of dust. The similarity of the images and themes has different forms including continuity, using stereotyped patterns which demonstrate that Motanabbi’s or poem or other poets before Motanabbi have influenced Firdausi.Comparing the common images,the objectives of the two poets in portraying becomes evident and power of imagination of both is clearly known. Ferdowsi sees himself in front of people in the streets. Therefore, in order to create epic to influence people and create a spirit of resistance and national unity, he portrays, bright and enthusiastic images. Instead, Motanabbi resorts to complicated and multilayered images to obtain consent and to compete with Saif al-Dawla’s court poets.