كاربرد نظريه گفتمان در جامعه شناسي معرفت

The Application of Discourse Theory in Sociology of Knowledge

در مقابلِ الگوي كلاسيك جامعه شناسي معرفت، كه در آن رابطه اي علي از جامعه به معرفت وجود دارد، جامعه شناسي معرفت جديد، به فضاي فرهنگ و تفسير معنايي پرداخت و بر اساس آن، درك گفتماني معرفت اهميت يافت. در اين مقاله، ضمن شرح تاريخچه مختصري از جامعه شناسي معرفت، زمينه نظري كاربرد نظريه گفتمان در جامعه شناسي معرفت واكاوي مي شود. به عنوان نمونه اي از تلاش، براي پيوند صريح اين دو حوزه برنامه تحقيقاتي راينر كلر با عنوان «رويكرد جامعه شناسي معرفت به گفتمان» معرفي و نقد مي شود. نگاه كلر به جامعه شناسي معرفت، برگر و لاكمن و نظريه گفتمان ميشل فوكو است. نوآوري كلر را مي توان در تصريح رابطه بين نظريه گفتمان و جامعه شناسي معرفت دانست. دو انتقاد به كار كلر وارد است: اول اينكه، او توضيح نمي دهد گفتمان ها چگونه ظاهر مي شوند، هژمونيك مي شوند و گفتمان هاي هژمونيك چگونه به چالش كشيده مي شوند. همچنين تمركز راينر كلر بر تحليل گفتمان، موجب مي شود كه پاسخ وي به مسيله تعين اجتماعي معرفت، در هال هاي از ابهام قرار گيرد.

New sociology of knowledge, as distinct from the classical pattern of sociology of knowledge, in which society has a causal relationship with knowledge is concerned with cultural atmosphere and semantic interpretation, and this renders important the understanding of discourse of knowledge. Giving a brief account of the history of sociology of knowledge, the present paper seeks to expound the theoretical background of discourse theory in sociology of knowledge. This paper cites Claire Rayner’s research program entitled "sociology of knowledge approach to discourse" as an example of attempting to explicitly like these two areas and criticizes it . Claire’s look at sociology of knowledge corresponds to that of Berger and Luckmann and Michel Foucaultʹs discourse theory. Claire’s innovation can be understood through demonstrating the relationship between discourse theory and sociology of knowledge. Two objections are raised against Claire’s work. First, she does not explain how discourses develop and become hegemonic and how hegemonic discourses are challenged. Secondly, Rayner Claire’s focus on discourse analysis makes her response to the question of social determination of knowledge highly abmigueous.